OPUBLIKOAWANO: 16 MAJA 2017
Znieważenie nauczyciela przez ucznia
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 28 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379 ze zm.),
- Ustawa z dnia 2 sierpnia 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz.1137 ze zm.),
- Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1654 ze zm.),
- Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz.1782 ze zm.).
Na terenie szkoły lub poza nią w związku z różnymi organizowanymi przez nią zajęciami może dochodzić do sytuacji nieprzyjemnych dla nauczyciela. Mogą one polegać na kierowaniu pod adresem pedagoga słów powszechnie uznawanych za obelżywe, obraźliwym zachowaniu czy też agresji. Mówimy wówczas o znieważeniu nauczyciela. Może ono mieć formę pisemną, ustną lub wyrażoną gestem. Uczeń może wyładowywać w ten sposób swoją niechęć wobec nauczyciela bez żadnego powodu lub jego zachowanie może być reakcją na polecenie pedagoga, z którym się nie zgadza. W takim przypadku nauczyciel korzysta z ochrony przewidzianej przepisami prawa.
Ochrona prawna znieważonego nauczyciela
Przepis art. 63 Karty nauczyciela stanowi, że podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych nauczyciel korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w Ustawie Kodeks karny. W sytuacji gdy zostanie ustalone, że uprawnienia nauczyciela zostały naruszone, organ prowadzący szkołę i jej dyrektor są zobowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela. Kodeks karny przewiduje zaś ochronę funkcjonariusza publicznego w art. 226. Zgodnie z jego brzmieniem, kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności. Przedmiotem ochrony tego przepisu jest prawidłowe funkcjonowanie instytucji państwowych i samorządu terytorialnego (główny przedmiot ochrony) oraz godność funkcjonariusza publicznego i osoby przybranej mu do pomocy (dodatkowy przedmiot ochrony).
Pierwszoplanowe znaczenie ma ochrona funkcjonariusza publicznego, a drugoplanowe jego godność jako osoby fizycznej. Przepisy nie wymagają, aby znieważenie miało charakter publiczny. W praktyce oznacza to, że uczeń może również znieważyć nauczyciela podczas rozmowy przeprowadzonej pod nieobecność innych osób. Koniecznym warunkiem jest jednak spełnienie łącznie dwóch przesłanek: znieważenie musi mieć miejsce podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Jeżeli nie zachodzi chociażby jedna nich, nie można mówić o wystąpieniu czynu zabronionego w postaci znieważenia. Takie stanowisko zostało również wskazane w Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2008 r.
