OPUBLIKOWANO: 10 MARCA 2017

Zespół Aspergera. Charakterystyczne symptomy i przykłady działań terapeutycznych

Opracowała: Jagna Niepokólczycka-Gac, pedagog, socjoterapeuta, wieloletni kurator społecznego sądu rodzinnego i dla nieletnich

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 199),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 173, poz. 1072),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2015 r. poz. 1113),
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (t.j. Dz.U. 2015 poz. 1110).

Niepełnosprawność w placówce oświatowej kojarzy się zazwyczaj z ułomnością umysłową lub w zakresie poruszania się. Tymczasem zespół Aspergera nie wpisuje się w żadną z tych kategorii. Dziecko w związku ze swoją dysfunkcją postrzegane jest jako niedostosowane społecznie, niegrzeczne, niepodporządkowujące się obowiązującym normom, nieadekwatnie reagujące na trudne dla niego sytuacje. I choć mieści się ono w normie intelektualnej i nie ma problemów z poruszaniem się, to jego trudności społeczne wynikają z niepełnosprawności, a nie z braków w wychowaniu. Oczywiście, mogą one wpływać na pogłębienie się zaburzeń, jednak nie determinują ich. Dlatego podstawowym zadaniem poradni psychologiczno-pedagogicznej jest uzmysłowienie osobom na co dzień pracującym z dzieckiem obarczonym zespołem Aspergera, że jego problemy nie wynikają przeważnie z zaniedbań wychowawczych, a jedynie z wrodzonej niepełnosprawności.

Wsparcie socjalne

Wychowanie dziecka z zespołem Aspergera wymaga pomocy socjalnej, dlatego obok orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego rodzinę wspiera w tym orzeczenie o niepełnosprawności, wydawane przez zespół do spraw orzekania, funkcjonujący przy Powiatowych Centrach Pomocy Rodzinie. Dokument ten, wobec osób powyżej szesnastego roku życia, określa stopień niepełnosprawności: lekki, umiarkowany lub znaczny. U dzieci poniżej tego wieku orzeka się ogólnie niepełnosprawność. Orzeczenie stanowi podstawę do korzystania przez dziecko z zespołem Aspergera oraz jego rodziców z ulg i uprawnień, których zadaniem jest ułatwienie codziennego funkcjonowania. Dla rodziców dziecka z zespołem Aspergera szczególnie ważne są:

• zasiłek pielęgnacyjny, który ma na celu częściowe pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy niepełnosprawnemu dziecku,
• świadczenie pielęgnacyjne, które stanowi rekompensatę za brak możliwości podjęcia pracy lub rezygnację z zatrudnienia, których przyczyną jest konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem,
• ulgi w transporcie kolejowym, autobusowym oraz komunikacji miejskiej,
• odliczenia od podatku w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej,
• ulgi przy zakupie biletów wstępów do muzeów państwowych oraz innych placówek kulturalnych i sportowych.

Zespół Aspergera jako niepełnosprawność