OPUBLIKOWANO: 8 LUTEGO 2017

Jak sobie radzić ze stresem?

Opracowała: Magdalena Goetz, psycholożka i psychoterapeutka zajmująca się terapią młodzieży i dorosłych, prowadzi warsztaty psychoedukacyjne dla dzieci i młodzieży oraz szkoli rady pedagogiczne

To, na ile dobrze radzimy sobie ze stresem w codziennym życiu, zależy od wielu czynników. Na większość z nich mamy realny wpływ. Niektórzy z nas rodzą się bardziej odporni na bodźce stresowe, inni mniej. Jednak każdy z nas może skutecznie uodparniać się na stres, dokonując czasem drobnych, a czasem nieco szerzej zakrojonych zmian w swoim stylu życia, rytmie dnia, codziennych nawykach, a nawet w sposobie myślenia. Oto kilka sposobów na to, jak tego dokonać.

Nastawienie zadaniowe

Ewolucja i kultura ukształtowały w nas kilka rodzajów reakcji na sytuacje stresowe. Amerykanie nazywają je 4F. Są to: „walcz” (z ang. fight), „uciekaj” (ang. flight), „zamarznij” (ang. freeze) oraz „rób swoje” (ang. fine). Choć mogą zdarzyć się wyjątki, w naszym codziennym życiu najbardziej sprawdza się ta ostatnia reakcja, polegająca na tym, by mimo stresujących okoliczności działać w takim zakresie, w jakim to możliwe. Oznacza to powstrzymanie się od zachowania dyktowanego przez emocje (np. walki lub ucieczki) i nastawienie zadaniowe, pragmatyczne. Reakcja „rób swoje” przejawia się w tym, że staramy się zlikwidować źródło problemu, jeśli jesteśmy w stanie to zrobić (np. rozwiązujemy problem, który pojawił się w pracy). Ale jeśli nie możemy go zlikwidować, bo wykracza to poza naszą strefę wpływu (np. kiedy stoimy w obliczu śmierci bliskiej nam osoby), wówczas staramy się funkcjonować tak dobrze, jak to możliwe w tych warunkach, przystosowując się do sytuacji i większą uwagę poświęcając trosce o swoje samopoczucie, redukując psychiczny i fizyczny dyskomfort.

Reakcja fine – „rób swoje” nie oznacza udawania, że wszystko jest w porządku ani pozostawania na najwyższych obrotach mimo stresujących okoliczności, ale znalezienie dla siebie optymalnego poziomu funkcjonowania (niższego niż zwykle – na taryfie ulgowej), tak aby pomimo niesprzyjających warunków, nadal działać konstruktywnie. Reakcja ta polega też na prawidłowej ocenie tego, nad czym możemy pracować, a z czym musimy się pogodzić.

Kiedy skupiamy  uwagę na zadaniu, odwracając ją jednocześnie od naszych emocji związanych ze stresem, nie tylko stajemy się bardziej efektywni, ale też łatwiej jest nam odzyskać wewnętrzną równowagę.

Zmiana stylu radzenia sobie ze stresem

W psychologii wyróżnia się trzy style radzenia sobie ze stresem: styl skoncentrowany na emocjach, na unikaniu i na zadaniu. W różnych sytuacjach możemy wykazywać inne style, ale zwykle u każdego z nas któryś z nich dominuje.

Osoby, u których przeważa styl skoncentrowany na emocjach, skupiają się na swoich przeżyciach emocjonalnych i szukają sposobu, by poprawić sobie samopoczucie.