STAN PRAWNY NA 20 MAJA 2025

Zdecydowana większość przedszkoli zapewnia opiekę nad dziećmi od godzin porannych do popołudniowych. W niektórych przypadkach jednak godziny funkcjonowania przedszkola nie są dostosowane do czasu pracy rodziców, którzy ze względu na jej tryb mogą nie mieć możliwości punktualnego odebrania dzieci i zapewnienia im opieki. Praca dwuzmianowa może zatem okazać się dobrym rozwiązaniem dla tych rodziców, którzy pracują w późniejszych godzinach. Czy przepisy prawa dopuszczają taką możliwość organizowania pracy przedszkola?

Dwuzmianowość a system oświaty

Na wstępie trzeba przypomnieć, że zakładanie i prowadzenie przedszkoli publicznych należy do zadań własnych gmin. To gmina ma w taki sposób zorganizować prace prowadzonych przez siebie przedszkoli, aby zapewnić im prawidłowe warunki do działania, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. Zgodnie z art. 31 Prawa oświatowego zapewnienie warunków do spełnienia obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego obejmującego dzieci w wieku sześciu lat oraz realizacji prawa do korzystania z wychowania przedszkolnego przez dzieci w wieku od trzech do pięciu lat jest zadaniem własnym gminy.

Jak wskazuje art. 31 ust. 10 Prawa oświatowego, jeżeli liczba dzieci, którym gmina ma obowiązek zapewnić możliwość korzystania z wychowania przedszkolnego, zamieszkałych na obszarze danej gminy, zgłoszonych podczas postępowania rekrutacyjnego do:

• publicznego przedszkola,
• oddziału przedszkolnego w publicznej szkole podstawowej,
• publicznej innej formy wychowania przedszkolnego,
• niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych,
• oddziału przedszkolnego w niepublicznej szkole podstawowej, o którym mowa w art. 19 ust. 1 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych lub
• niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 21 ust. 1 tej ustawy

– przewyższy liczbę miejsc w danej placówce, jej dyrektor informuje o nieprzyjęciu do niej dziecka wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Następnie wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest zobowiązany pisemnie wskazać rodzicom inną placówkę, która może przyjąć dziecko, przy czym czas pracy wskazanej placówki powinien być zbliżony do czasu pracy placówki, o przyjęcie do której ubiegali się rodzice.

Z powyższych przepisów płynie kilka wniosków. Gminy, jako podmioty odpowiedzialne za zapewnienie sześciolatkom możliwości odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego, a także za zapewnienie możliwości korzystania z wychowania przedszkolnego dla dzieci młodszych, mogą mieć istotne problemy z zagwarantowaniem miejsca dla wszystkich dzieci, dlatego powinny być zainteresowane takimi rozwiązaniami organizacyjnymi, które nie tylko zagwarantują możliwość realizowania rocznego przygotowania przedszkolnego, ale też zapewnią możliwość korzystania z wychowania przedszkolnego dla pozostałych dzieci na terenie danej gminy. Przepisy nie określają, w jakich konkretnie godzinach powinny funkcjonować oddziały przedszkolne, dlatego gminy powinny uwzględniać zapotrzebowanie społeczne w tym zakresie i konieczność przyjęcia takiego rozwiązania organizacyjnego, które pozwoli zagwarantować miejsce w przedszkolach na terenie gminy jak największej liczbie dzieci.