Rozwijanie umiejętności czytania i przygotowanie do nabywania umiejętności pisania w przedszkolu – co to tak naprawdę znaczy?

Opracowała: Magdalena Milczewska, pedagog, trenerka, koordynatorka programów i projektów krajowych oraz międzynarodowych, nauczycielka wychowania przedszkolnego w Przedszkolu nr 125 „Pod Złotym Promykiem” w Warszawie. Pisze artykuły, prowadzi szkolenia i warsztaty dla studentów i nauczycieli z zakresu metody projektów badawczych, edukacji matematycznej, edukacji medialnej, metod aktywizujących, tworzy materiały edukacyjne z zakresu wychowania przedszkolnego

Obserwując aktualne zmiany w polskiej oświacie, można odnieść wrażenie, że jedyną rzeczą, jakiej możemy być pewni, jest fakt, że niedługo znów coś się zmieni. Kolejna nowelizacja Ustawy o systemie oświaty, zmiana podstaw programowych, zmiany organizacyjne, zmiany w sposobie dokumentowania procesu kształcenia – wymieniać można jeszcze długo. I to się raczej nie zmieni. Nauczyciele i dyrektorzy przedszkoli stale będą musieli nadążać za pojawiającymi się nowinkami, starać się wprowadzać zmiany tak, by nie były one zbytnim obciążeniem dla społeczności przedszkola, dostrzegać w nich pozytywne aspekty. Oczywiście trudno to robić, jeśli samemu nie jest się przekonanym co do słuszności proponowanych przekształceń. W tym miejscu warto podkreślić, że dotychczas wprowadzane zmiany w oświacie mają w większości charakter organizacyjny.

Na szczęście do każdej podstawy programowej nauczyciel może stworzyć własny program, który oparty jest na wybranej koncepcji naukowej. Sam może zadecydować, z jakich metod będzie korzystać i co jest ważne dla niego i jego podopiecznych.

Co z tego wynika dla nauczycieli?

Należy z dużą stanowczością podkreślić, że energia nauczycieli, dyrektorów i innych pracowników oświaty oraz rodziców powinna koncentrować się wokół dziecka, a nie dokumentów i licznych zmian organizacyjnych. Niestety nowości w oświacie jest tak dużo, że czasami jest to niemożliwe. Przeanalizujemy to na przykładzie jednego z obszarów podstawy programowej. Gdy uświadomimy sobie zagrożenia, jakie mogą na nas czyhać, łatwiej będzie nam organizować swoją pracę.

Obszar 14. podstawy programowej wychowania przedszkolnego – nauka czy zabawa?

W mediach podkreśla się, że zerówka (dla dzieci sześcioletnich) ma być miejscem, gdzie dziecko będzie się uczyć. Czy jednak maluch nie uczy się od urodzenie? Co w takim razie oznacza słowo „nauka” w przedszkolu? Dlaczego tak ważna ma być właśnie zerówka? Czy granica sześciu–siedmiu lat jest magiczna?

Na początek warto skoncentrować się na zapisach 14. obszaru podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Od 17 czerwca 2016 r. brzmi on już nieco inaczej: „Tworzenie warunków do doświadczeń językowych i komunikacyjnych w zakresie reprezentatywnej i komunikatywnej funkcji języka (ze szczególnym uwzględnieniem nabywania umiejętności czytania)”. W podobszarach zaś czytamy, że dziecko kończące wychowanie przedszkolne powinno m.in.:

• orientować się na kartce papieru,
• organizować pole spostrzeżeniowe, dysponować odpowiednią sprawnością rąk i koordynacją wzrokowo–ruchową,
• komunikować się z innymi osobami,
• kodować i dekodować proste informacje,
• układać zdania, dzielić je na wyrazy, a wyrazy na sylaby, wyodrębniać głoski,
• znać drukowane małe i wielkie litery,
• interesować się czytaniem i pisaniem, układać proste wyrazy z liter i potrafić je przeczytać,
• rozumieć sens czytania i pisania.