OPUBLIKOWANO: 12 PAŹDZIERNIKA 2016

Projekt zmian w mechanizmie finansowania zadań oświatowych państwa

Opracował: dr Patryk Kuzior, doktor nauk prawnych, specjalista w zakresie prawa oświatowego

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 198 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379).

19 lipca br. do Sejmu wpłynął obywatelski projekt Ustawy o zmianie ustawy z dnia 13 listopada 2013 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, odnoszący się do sposobu finansowania zadań edukacyjnych państwa. Projekt ten, wypracowany przez środowiska skupione wokół Związku Nauczycielstwa Polskiego, 13 września br. przeszedł w Sejmie pozytywnie pierwsze czytanie i został skierowany do prac w komisjach: Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, co wprawdzie nie przesądza o tym, że proponowane rozwiązanie stanie się literą obowiązującego prawa, ale daje co najmniej szansę na podjęcie szerszej debaty publicznej nad finansowaniem edukacji w Polsce.

Tło proponowanych zmian

Jak zauważyli autorzy projektu w uzasadnieniu, obecny system finansowania zadań edukacyjnych państwa, oparty na środkach wydatkowanych w formie części oświatowej subwencji ogólnej, nie zabezpiecza w należyty sposób prawidłowego wykonywania tych zadań przez jednostki samorządu terytorialnego będące organami prowadzącymi szkół i placówek oświatowych. Opierając się na głosach płynących z samorządu, projektodawcy zauważyli, że od lat występuje problem tzw. krótkiej kołdry. Określenie to oznacza, że środki płynące z budżetu państwa w postaci subwencji są niewystarczające, a dochody własne jednostek samorządu terytorialnego nie pozwalają na odpowiedni poziom dofinansowania i w efekcie pokrycia rzeczywistych potrzeb. Szczególnie wyraźnie widać to w związku z koniecznością zagwarantowania odpowiedniego poziomu płac nauczycieli, wynikającego z mechanizmów zawartych w Karcie nauczyciela.