OPUBLIKOWANO: 22 WRZEŚNIA 2016
ZAKTUALIZOWANO: 17 LIPCA 2017
Zmiany w Ustawie o minimalnym wynagrodzeniu
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 847),
- Ustawa z dnia 7 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1265),
- Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 930),
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.),
- Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 786).
Artykuł porusza tematykę minimalnego wynagrodzenia, szczególnie w kontekście zmian, które weszły w życie 1 stycznia 2017 r. na mocy Ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw. Jednym z jej podstawowych założeń jest to, aby osoba, która wykonuje pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie miała wynagrodzenia ustalanego na poziomie znacznie niższym niż minimalne wynagrodzenie przysługujące za pracę na podstawie stosunku pracy.
Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej
Najistotniejszą zmianę stanowi wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla osób świadczących pracę na podstawie umowy-zlecenia (art. 734 Kodeksu cywilnego) i umowy o świadczenie usług (art. 750 k.c.) na rzecz przedsiębiorcy albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności. Ze zmian wyłączona została umowa o dzieło oraz inne umowy cywilnoprawne. Przez osobę przyjmującą zlecenie lub świadczącą usługi akt prawny rozumie:
- osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniającą pracowników lub niezawierającą umów ze zleceniobiorcami (tzw. samozatrudnienie bądź jednoosobowa działalność gospodarcza) albo
- osobę fizyczną niewykonującą działalności gospodarczej.
Poza osobami fizycznymi wykonującymi pracę na podstawie zlecenia minimalna stawka godzinowa będzie stosowana do osób, które wykonują jednoosobową działalność gospodarczą i samodzielnie wykonują zadania wynikające z zawartej umowy-zlecenia jako tzw. osoby samozatrudnione.
Zakresem stosowania minimalnej stawki godzinowej nie są objęte umowy cywilnoprawne zawierane między osobami fizycznymi.
Zgodnie z uzasadnieniem do Ustawy celem zmian było uzyskanie pozytywnej zmiany na rynku pracy poprzez przeciwdziałanie nadużywaniu umów cywilnoprawnych oraz wprowadzenie ochrony osób otrzymujących wynagrodzenie na najniższym poziomie. Zdaniem ustawodawcy w praktyce dochodzi do sytuacji, w których osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej ma ustalone wynagrodzenie na poziomie znacznie niższym niż minimalne wynagrodzenie przysługujące za pracę w ramach stosunku pracy. Umowy cywilnoprawne często zastępują również stosunek pracy, stając się praktyką mającą na celu obniżenie kosztów zatrudnienia.
W konsekwencji, zgodnie z nowo dodanym art. 8a ust. 1 Ustawy, od 1 stycznia 2017 r. wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, by za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była ona niższa niż wysokość obowiązującej minimalnej stawki godzinowej. W przypadku gdy wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi otrzymania za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi przysługuje wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem obowiązującej minimalnej stawki godzinowej.
Brak możliwości zrzeczenia się wynagrodzenia
Przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej albo przenieść prawa do tego wynagrodzenia na inną osobę. Jest to bardzo istotna zmiana, ponieważ dotychczas brak prawa do zrzeczenia się wynagrodzenia dotyczył wyłącznie osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy, zaś umowa-zlecenie bądź umowa o świadczenie usług mogły być umowami nieodpłatnymi.
