OPUBLIKOWANO: 12 WRZEŚNIA 2016
ZAKTUALIZOWANO: 17 LISTOPADA 2017
Zasady pracy z uczniem niedowidzącym i niewidomym. Część I
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 września 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1578),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1743).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2017 poz. 1534).
Wzrok, słuch, węch, smak, dotyk – to podstawowe narzędzia, dzięki którym rozpoznajmy otoczenie. Trudności, które spotykają dziecko o uszkodzonych zmysłach, są na tyle poważne, że potrzebuje ono wsparcia w trakcie rozwoju, a jego edukacja wymaga organizacji szczególnych warunków. Deficyty dziecka niedowidzącego wynikają z uszkodzonego narządu wzroku. Jego problemy mogą być bardzo zróżnicowane ze względu na rozmaite przyczyny niepełnosprawności, wśród których wymienić można:
- obniżoną ostrość widzenia,
- ubytki w jego polu,
- obniżenie wrażliwości na kontrast,
- ślepotę zmierzchową,
- światłowstręt i olśnienia lub światłolubność,
- zaburzenie spostrzegania barw,
- zmienność widzenia (fluktuacja widzenia – widzenie raz lepiej, a raz gorzej),
- zaburzenia adaptacji do zmiennych warunków oświetleniowych,
- zniekształcenie obrazu,
- dwojenie,
- oczopląs,
- podwyższoną męczliwość.
Zadania poradni psychologiczno-pedagogicznej a system kształcenia
Według polskiego prawa dzieci niedowidzące i niedosłyszące – po odpowiednich badaniach lekarskich oraz psychologiczno-pedagogicznych w poradni – decyzją zespołu orzekającego otrzymują orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Zobowiązuje ono placówkę oświatową, do której uczęszcza niepełnosprawne dziecko, do dostosowania warunków kształcenia oraz wychowania do jego specyficznych potrzeb, które wynikają z jego niepełnosprawności. Zadaniem orzeczenia jest wskazanie najlepszego sposobu edukacji dla danego dziecka. Ponieważ to rodzic decyduje, którą z podanych w orzeczeniu form kształcenia wybierze dla swojego dziecka: szkołę specjalną, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, nauczanie w systemie integracyjnym czy też włączającym, bardzo ważne jest, aby podane w dokumencie formy były adekwatne do potrzeb oraz możliwości konkretnego dziecka, a wybór rodzica (jeżeli jest to wskazane) był ograniczony. W kształceniu specjalnym warunki nauki systemowo dostosowuje się do pracy z uczniem niedowidzącym. Dzieci takie mogą liczyć na mniejsze klasy, a także pomieszczenia dostosowane do potrzeb uczniów z uszkodzonym wzrokiem (zaopatrzone w specjalne oświetlenie czy ławki z zabezpieczeniami) i opiekę specjalistów prowadzących zajęcia lekcyjne. W nauczaniu integracyjnym i włączającym warunki te muszą być obligatoryjnie zorganizowane. Nauczanie włączające pozwala wprawdzie na pełną integrację dziecka niepełnosprawnego z jego środowiskiem rówieśniczym, ale jednocześnie – ze względu na dużą liczebność i zróżnicowanie grupy wychowawczej, w której przebiega proces kształcenia – potrzeby dziecka wynikające z niepełnosprawności są w mniejszym stopniu realizowane. Rodzic nie musi zdawać sobie sprawy z realnych potrzeb swojego dziecka i często nie jest ich świadomy. Dlatego zadaniem przedstawiciela poradni przed wydaniem orzeczenia jest przedstawienie i przybliżenie wszystkich możliwych aspektów kontynuowania edukacji przez dziecko, które powinny zawierać zarówno zalety, jak i wady podejmowanego wyboru.
Warunki kształcenia
