OPUBLIKOWANO: 7 WRZEŚNIA 2016
Dotowanie przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych – zmiany w przepisach
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1010).
W dniu 23 czerwca 2016 r. uchwalono Ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1010). Ustawa wprowadza liczne i bardzo istotne zmiany w zakresie dotowania przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. Podstawą zmiany obowiązujących przepisów regulujących powyższe kwestie były liczne problemy interpretacyjne zgłaszane stronie rządowej przez organy kontroli, jednostki samorządu terytorialnego i organy prowadzące. Niejednoznaczność przepisów oraz brak jednolitej ich interpretacji skutkowały tym, że były one niejednolicie stosowane w skali kraju. Taka sytuacja była źródłem licznych sporów pomiędzy organami udzielającymi dotacji a podmiotami uprawnionymi do ich otrzymania. W konsekwencji wymogła ona na ustawodawcy doprecyzowanie obowiązujących przepisów. W niniejszym artykule zostanie omówiona kwestia dotowania publicznych (z wyłączeniem gminnych) i niepublicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w publicznych (z wyłączeniem gminnych) i niepublicznych szkołach podstawowych. Przy okazji omawiania zmian w dotowaniu niepublicznych przedszkoli i niepublicznych szkół podstawowych, w których zorganizowano oddział przedszkolny, osobno zostaną omówione kwestie odnoszące się do tych placówek, które działają na zasadach właściwych dla gminnych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych, i osobno kwestie odnoszące się do pozostałych niepublicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w niepublicznych szkołach podstawowych.
Punktem wyjścia będzie omówienie podstawowych definicji, które ustawodawca wprowadził do przepisów o dotacjach, obejmujących pojęcia: najbliższej gminy prowadzącej przedszkole i oddział przedszkolny w szkole podstawowej, podstawowej kwoty dotacji i statystycznej liczby dzieci, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.
Nie będą natomiast omawiane zmiany dotyczące dotowania dzieci niepełnosprawnych i zmiany dotyczące dotowania innych form wychowania przedszkolnego, których omówienie nastąpi w osobnych opracowaniach.
Definicja najbliższej gminy prowadzącej przedszkole i oddział przedszkolny w szkole podstawowej
System dotowania przedszkoli publicznych prowadzonych przez organ inny niż gmina oraz przedszkoli niepublicznych odnosi się do wydatków bieżących zaplanowanych przez gminę właściwą do udzielania dotacji na przedszkole w przeliczeniu na jednego wychowanka. Jeżeli jednak w danej gminie nie istnieje gminne przedszkole, to wysokość dotacji ustalana jest na podstawie wydatków bieżących zaplanowanych na jednego wychowanka w najbliższej gminie prowadzącej przedszkole. Obecne przepisy nie wskazują jednak, w jaki sposób powinno nastąpić określenie najbliższej gminy w celu ustalenia poziomu jej wydatków bieżących na przedszkola. Zmiany, które wejdą w życie od 1 stycznia 2017 r., dokładnie określają sposób ustalania najbliższej gminy, na której wydatkach należy się oprzeć przy ustalaniu wysokości dotacji, jeśli w gminie dotującej nie ma gminnego przedszkola.
Zgodnie z dodanym art. 78a ust. 1 najbliższą gminą prowadzącą przedszkole jest gmina granicząca, prowadząca co najmniej jedno przedszkole, w którym zaplanowane wydatki bieżące finansowane z użyciem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej nie przekraczają wartości 50 proc. jego zaplanowanych wydatków bieżących, niebędące przedszkolem specjalnym, oraz o najbardziej zbliżonym wskaźniku dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie.
Uwaga!
Ustawodawca podzielił gminy na następujące typy: gminy wiejskie, miejsko-wiejskie, miejskie, miasta na prawach powiatu do 150 tys. mieszkańców i miasta na prawach powiatu powyżej 150 tys. mieszkańców. Najbliższą gminą prowadzącą przedszkole, w przypadku gminy danego typu, może być wyłącznie gmina o takim samym typie, tzn. dla gminy wiejskiej najbliższą gminą prowadzącą przedszkole może być tylko inna gmina wiejska, dla gminy miejsko-wiejskiej – inna gmina miejsko-wiejska, dla gminy miejskiej – inna gmina miejska itd.
W przypadku braku gminy graniczącej o tym samym typie, która ponadto prowadzi co najmniej jedno przedszkole, w którym zaplanowane wydatki bieżące finansowane z użyciem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej nie przekraczają wartości 50 proc. jego zaplanowanych wydatków bieżących i niebędące przedszkolem specjalnym, przez najbliższą gminę prowadzącą przedszkole należy rozumieć gminę o tym samym typie, prowadzącą co najmniej jedno przedszkole, w którym zaplanowane wydatki bieżące finansowane z użyciem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej nie przekraczają wartości 50 proc. jego zaplanowanych wydatków bieżących, niebędące przedszkolem specjalnym, oraz o najbardziej zbliżonym wskaźniku dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie – położoną na terenie tego samego powiatu co gmina dotująca, a w przypadku braku gminy położonej na terenie tego samego powiatu co gmina dotująca – na terenie tego samego województwa co gmina dotująca, a w przypadku braku gminy położonej na terenie tego samego województwa co gmina dotująca – na terenie innego województwa niż gmina dotująca (art. 78a ust. 2).
Z kolei najbliższą gminą prowadzącą szkołę podstawową, w której zorganizowano oddział przedszkolny, jest gmina granicząca prowadząca co najmniej jedną szkołę podstawową, w której zorganizowano oddział przedszkolny, w którym zaplanowane wydatki bieżące finansowane z użyciem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej nie przekraczają wartości 50% jego zaplanowanych wydatków bieżących, niebędącą szkołą podstawową specjalną, oraz o najbardziej zbliżonym wskaźniku dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie.
Uwaga!
W tym przypadku również należy uwzględniać typ gminy. Najbliższą gminą prowadzącą szkołę podstawową, w której zorganizowano oddział przedszkolny, w przypadku gminy danego typu, może być wyłącznie gmina o takim samym typie, tzn. dla gminy wiejskiej najbliższą gminą prowadzącą szkołę podstawową, w której zorganizowano oddział przedszkolny, może być tylko inna gmina wiejska, dla gminy miejsko-wiejskiej – inna gmina miejsko-wiejska, dla gminy miejskiej – inna gmina miejska itd.
W przypadku braku gminy graniczącej o takim samym typie, prowadzącej co najmniej jedną szkołę podstawową, w której zorganizowano oddział przedszkolny, w którym zaplanowane wydatki bieżące finansowane z użyciem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej nie przekraczają wartości 50 proc. jego zaplanowanych wydatków bieżących, niebędącą szkołą podstawową specjalną, przez najbliższą gminę prowadzącą szkołę podstawową, w której zorganizowano oddział przedszkolny, należy rozumieć gminę o takim samym typie, prowadzącą co najmniej jedną szkołę podstawową, w której zorganizowano oddział przedszkolny, w którym zaplanowane wydatki bieżące finansowane z użyciem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej nie przekraczają wartości 50 proc. jego zaplanowanych wydatków bieżących, niebędącą szkołą podstawową specjalną, oraz o najbardziej zbliżonym wskaźniku dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie – położoną na terenie tego samego powiatu co gmina dotująca, a w przypadku braku gminy położonej na terenie tego samego powiatu co gmina dotująca – na terenie tego samego województwa co gmina dotująca, a w przypadku braku gminy położonej na terenie tego samego województwa co gmina dotująca – na terenie innego województwa niż gmina dotująca.
Jak zatem wskazano powyżej, algorytm ustalania najbliższej gminy w pierwszej kolejności odnosi się do gmin graniczących, wskazując na tę, która ma najbardziej zbliżony wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca. W dalszej kolejności, jeżeli żadna gmina granicząca, będąca tym samym typem gminy, co gmina dotująca, nie prowadzi przedszkola, najbliższą gminą będzie gmina o najbardziej zbliżonym wskaźniku dochodów podatkowych na jednego mieszkańca na terenie tego samego powiatu co dana gmina, a w dalszej kolejności gmina o najbardziej zbliżonym wskaźniku dochodów podatkowych zlokalizowana na terenie tego samego województwa, a ostatecznie gmina o najbardziej zbliżonym wskaźniku dochodów podatkowych na jednego mieszkańca zlokalizowana na terenie innego województwa.
Warto też zwrócić uwagę, że jednym z kryteriów, które pozwala określić najbliższą gminę prowadzącą przedszkole lub oddział przedszkolny, na której wydatkach będzie mogła się oprzeć gmina dotująca nieprowadząca publicznego przedszkola lub oddziału przedszkolnego, jest ustalenie maksymalnej wysokości wydatków ponoszonych przez gminę prowadzącą to przedszkole lub oddział przedszkolny i finansowanych ze środków pochodzących z Unii Europejskiej. Ustawodawca wprowadził ograniczenie, że wydatki w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, na podstawie których jest ustalana wysokość dotacji w owej najbliższej gminie, nie mogą być finansowane ze środków pochodzących z Unii Europejskiej na poziomie wyższym niż 50 proc.
Ustawodawca zobowiązał ministra właściwego ds. oświaty i wychowania, aby na stronie internetowej jego urzędu udostępniono elektroniczną aplikację ułatwiającą wyznaczenie, dla każdej gminy, najbliższej gminy w rozumieniu Ustawy. Realizacja powyższego obowiązku powinna się rozpocząć od 1 stycznia 2017 r.
Definicja podstawowej kwoty dotacji
