OPUBLIKOWANO: 7 WRZEŚNIA 2016
Ewaluacja w przedszkolu – wymaganie 1, 2 i 3
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1270),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2015 r. poz. 1214),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. z 2002 r. Nr 56 poz. 506 ze zm.).
Planowanie ewaluacji w przedszkolu jest obok realizacji podstawy programowej jednym z ważniejszych zadań zarówno dyrektora, jak i rady pedagogicznej. Obowiązujące nadal Rozporządzenie w sprawie wymagań wobec szkól i placówek formułuje zadania, które są na poziomie podstawowym obligatoryjne dla każdego przedszkola. Zgodnie z zapisami Ustawy o systemie oświaty (art.21a) przedszkole – zarówno publiczne, jak i niepubliczne – jest zobowiązanie m.in. do:
- zapewnienia każdemu dziecku warunków niezbędnych do jego rozwoju na miarę jego możliwości,
- podnoszenia jakości pracy przedszkola oraz jego rozwoju organizacyjnego,
- angażowania nauczycieli, rodziców, dzieci w działania przedszkola,
- współpracy ze środowiskiem lokalnym.
Obowiązek realizacji wymagań na poziomie podstawowym powoduje, że przedszkole jest zobowiązane rozeznać, w jakim stopniu je spełnia, oraz planować działania naprawcze w sytuacji ich niespełnienia. Analiza wymagań powinna więc stać się stałym elementem pracy rady pedagogicznej, zespołów nauczycielskich i każdego nauczyciela.
Wymaganie 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci
Planując pracę z wymaganiami, należy zacząć od koncepcji pracy przedszkola, która w oczywisty sposób spina wszystkie najważniejsze aspekty pracy przedszkola w jedną całość i – co najważniejsze – stanowi najważniejszy element planowania strategicznego. Od wielu lat przedszkola przygotowują plany rozwoju, które formułują najważniejsze zadania, tzw. misję i wizję przedszkola oraz sylwetkę absolwenta. Obecnie wymagania wobec szkół i przedszkoli w większym stopniu akcentują kwestie związane z procesem tworzenia koncepcji niż samą jej treść. Najważniejsze w koncepcji jest rozumienie i akceptowanie wizji przedszkola, jego celów przez rodziców, nauczycieli i dzieci oraz podejmowanie działań, które są spójne z przyjętą koncepcją. Takie rozumienie planowania pracy przedszkola właściwie wyklucza możliwość funkcjonowania stałych i niezmiennych planów rozwoju. Konieczność uzgadniania koncepcji z rodzicami i nauczycielami powoduje, że powinna być ona poddawana ciągłej ewaluacji i modyfikacji. Pracę przedszkoli warto rozumieć jako pracę organizacji uczących się. Dlatego koncepcja pracy przedszkola powinna uwzględniać takie elementy jak:
- budowanie świadomości uczestniczenia w tworzeniu i realizowaniu koncepcji,
- podejmowanie refleksji nad koncepcją,
- dyskusja nad aktualnością koncepcji pracy przedszkola, uwzględniająca głos, zarówno rodziców jak, i pracowników przedszkola,
- akceptacja istniejącej koncepcji, wyrażona w jej aktywnej realizacji.
Ewaluacja tego wymagania powinna się więc rozpocząć od analizy stanu obecnego i odpowiedzi na pytanie: czy koncepcja pracy przedszkola jest rzeczywistym dziełem całej społeczności przedszkolnej?
Ustalony w ten sposób cel ewaluacji jest pierwszym krokiem do zaplanowania kryteriów sukcesu i pytań kluczowych. Ponieważ przedmiotem ewaluacji są wymagania wynikające z Rozporządzenia, charakterystyki wymagania są jednocześnie kryterium sukcesu działań przedszkola. Przykładowo na poziomie podstawowym Rozporządzenie w sprawie wymagań wobec szkół i placówek określa dwa kryteria sukcesu:
- Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego.
- Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana.
Pytania kluczowe pozwolą z kolei odpowiedzieć na pytanie, czy i w jaki sposób przedszkole osiąga zaplanowane kryterium sukcesu. W związku z powyższym można sformułować następujące pytania:
