OPUBLIKOWANO: 4 STYCZNIA 2018

Nowelizacja Ustawy Prawo o stowarzyszeniach

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 210 ze zm.),
• Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1923),
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1875 ze zm.),
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1868),
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2096 ze zm.),
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 Ustawy Prawo oświatowe szkoła i placówka, a co za tym idzie, również przedszkole, mogą być zakładane i prowadzone przez:

1. jednostkę samorządu terytorialnego,
2. inną osobę prawną,
3. osobę fizyczną.

Zgodnie z kolei z ust. 3 tej regulacji jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić jedynie przedszkola publiczne. Ograniczenie to, właściwe wyłącznie dla samorządu, jest związane z faktem, że wynika z cech, jakimi charakteryzuje się przedszkole niepubliczne, w szczególności nie gwarantując bezpłatności oferowanego nauczania, jak również powszechnej dostępności. Cechy te są właściwe dla przedszkoli publicznych.

Przyznanie podmiotom wymienionym w art. 8 ust. 2, czyli jednostce samorządu terytorialnego, innej niż jednostka samorządu terytorialnego osobie prawnej oraz osobie fizycznej, prawa do zakładania i prowadzenia przedszkoli, a w konsekwencji do wykonywania zadań organu prowadzącego w stosunku do tych jednostek, wynika z faktu, iż jednostki systemu oświaty nie posiadają osobowości prawnej. W konsekwencji mogą uczestniczyć w obrocie cywilnoprawnym, choćby poprzez zawieranie umów kupna, jedynie z wykorzystaniem osobowości prawnej organów, które je utworzyły. Prawo do prowadzenia przedszkoli mają wyłącznie podmioty, które osobowość prawną posiadają, a więc samodzielnie i we własnym imieniu mogą uczestniczyć w obrocie prawnym.

Osobowość prawną posiadają gminy prowadzące przedszkola, a została im ona przyznana w art. 2 ust. 2 Ustawy o samorządzie gminnym. O tym, jakie inne podmioty posiadają osobowość prawną, w pierwszej kolejności stanowi art. 33 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Do wymienionych w tej regulacji jednostek organizacyjnych zaliczyć należy m.in. stowarzyszenia, z uwagi na treść art. 17 Prawa o stowarzyszeniach