Gotowość dziecka (i rodziców) do żłobka
Żłobek to niezwykle ważne miejsce dla dziecka. Tutaj zapoznaje się ono z zasadami obowiązującymi w grupie, rozwija szereg umiejętności potrzebnych mu na dalszych etapach rozwoju, nawiązuje pierwsze znajomości. Czas uczęszczania do żłobka to niezwykle twórczy okres w życiu malucha, choć niewątpliwie trudny. Decyzja o posłaniu dziecka do placówki nie jest jednak łatwa i budzi u rodziców wiele wątpliwości. Po czym poznać, że maluch jest gotowy rozpocząć przygodę ze żłobkiem?
Nie ma jednoznacznego zestawu cech, którymi musi charakteryzować się dziecko, by zostało przyjęte do żłobka. Dyrektor placówki, po szczegółowej rozmowie z rodzicami, może jednak pomóc podjąć taką decyzję. W trakcie rozmowy należy poruszyć takie kwestie jak dotychczasowy rozwój dziecka, preferencje, stan zdrowia oraz powody, dla których rodzice zdecydowali się umieścić malucha w tego rodzaju placówce. Dyrektor informuje rodziców, do jakiej grupy zostanie przypisana ich pociecha, biorąc pod uwagę jej rozwój oraz posiadane umiejętności. Ważne, by maluch potrafił pozostać pod opieką innych dorosłych, a nie tylko mamy, co można zweryfikować, pytając rodziców o to, czy dziecko ma kontakt z innymi dziećmi, czy pozostaje pod opieką innych osób albo jak spędza wolny czas.
Brak gotowości
Nadmierne przywiązanie malucha do jednego z rodziców, brak gotowości ze strony rodzica, by rozstać się z dzieckiem na kilka godzin, jak również częste infekcje malucha to powody, dla których powinno się przesunąć decyzję o umieszczeniu go w żłobku. Częste nawracające infekcje będą utrudniać okres adaptacji do placówki, dziecko może być rozdrażnione, niespokojne, apatyczne i nie chcieć pozostawać pod opieką innych osób. W prawidłowej adaptacji do żłobka ważne jest, by maluch regularnie uczęszczał do placówki. Nie powinien też zbyt długo przebywać w żłobku – jedynie tyle, ile wymaga tego sytuacja zawodowa i rodzinna rodziców. Zbyt długi pobyt w żłobku może powodować apatię i wycofanie, a ponadto rodzice nie mogą wówczas poświęcać dziecku wystarczającej ilości czasu potrzebnej do zawiązania bliskości i pozytywnych relacji.
Należy obserwować dziecko: jeśli wystąpiły u niego zachowania, których dotychczas nie stwierdzono, i nie znikają one pomimo upływu czasu, dziecko jest niespokojne, apatyczne, nie przesypia nocy, reaguje płaczem na każdą próbę zmiany otoczenia, rodzice powinni zastanowić się, czy nie lepiej byłoby, by maluch zamiast w żłobku przebywał pod opieką niani. Wiele dzieci źle znosi sytuacje, w których są inne dzieci, a uwaga osób dorosłych nie skupia się wyłącznie na nich, wymagają większej uwagi – opieki „jeden na jeden”.
Należy poczekać z decyzją o żłobku, jeśli maluch:
- trzyma się kurczowo mamy i nie oddala się od niej na placu zabaw,
- jest płaczliwy i zdystansowany w obecności innych osób i nie zmienia zachowania mimo wspólnie spędzonego czasu.
Zbyt wczesne posłanie dziecka do żłobka może spowodować uraz emocjonalny, a także lęk i związane z nim reakcje psychosomatyczne: bóle brzuszka, głowy, biegunki i wymioty. Może pojawić się regres w umiejętnościach, które maluch już opanował. Brak reakcji na jego potrzeby i emocje może na długi czas zrazić go do grupy rówieśniczej i przyczynić się do rozwoju zachowań nerwicowych.
Wyznaczniki gotowości
Nie ma idealnego wieku na pójście do żłobka. Każde dziecko jest inne i każde inaczej się rozwija. Są jednak pewne ogólne prawidłowości, które wyznaczają tzw. gotowość żłobkową. Mówimy, że dziecko dojrzało do pójścia do żłobka, gdy:
- dobrze znosi nieobecność mamy (zostaje pod opieką innych członków rodziny lub znajomych osób),
- z własnej inicjatywy nie trzyma się kurczowo mamy,
- chętnie poznaje nowe dzieci i uczestniczy z nimi w zabawie.
W kształtowaniu gotowości do żłobka potrzebny jest rodzic, który powinien zadbać o możliwość nawiązywania przez dziecko relacji z rówieśnikami. Przygotowując malucha do żłobka, należy wzmacniać kontakty społeczne poprzez zachęcanie do pozostawania w grupie dzieci, pomaganie w zdobywaniu doświadczeń w dzieleniu się zabawkami z innymi, a przede wszystkim oswajanie z nieobecnością najbliższych, czyli mamy i taty. To wszystko służyć ma akceptacji przez dziecko czasowej rozłąki i nauki samodzielności.
