OPUBLIKOWANO: 17 MAJA 2016
Program wychowawczy przedszkola
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2002 r. Nr 61 poz. 624 ze zm.),
- Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych (Dz.U. z 1991 r. Nr 120 poz. 526),
- Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61 poz. 284 ze zm.),
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.),
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1270.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2015 r. poz.1214),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977).
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego, w przeciwieństwie do podstawy programowej kształcenia ogólnego, nie nakłada na nauczycieli obowiązku tworzenia osobnych programów wychowawczych. Działania wychowawcze w przedszkolach są elementem programu wychowania przedszkolnego obowiązującego w przedszkolu i powinny tworzyć z nim zintegrowany system. Dydaktyka, wychowanie i opieka są tu połączone. Również ramowy statut przedszkola wskazuje w § 6 ust. 1 Rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, że praca wychowawczo-dydaktyczna i opiekuńcza prowadzona jest na podstawie programu wychowania przedszkolnego. Inaczej jest w szkołach, gdzie obok programów przedmiotowo-dydaktycznych funkcjonują osobno programy wychowawcze, co wynika z podstawy programowej kształcenia ogólnego.
W praktyce przedszkola często wyodrębnia się działania wychowawcze, ale zawsze wynikają one z podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Jakie są powody, dla których przedszkola decydują się na opracowanie oddzielnych programów wychowawczych? Przede wszystkim realizacja koncepcji pracy przedszkola, która zdecydowanie wykracza poza podstawę programową i w sposób rozszerzający definiuje zadania wychowawcze, np.:
- Sylwetka absolwenta.
- Potrzeby społeczności przedszkolnej.
- Oczekiwanie i potrzeby lokalnego środowiska.
Zadania statutowe przedszkola wskazują z kolei na potrzebę uwzględnienia w wychowaniu przedszkolnym (§ 15 pkt 1 ww. Rozporządzenia) zasad współdziałania z rodzicami (prawnymi opiekunami) w sprawach wychowania i nauczania dzieci. Często przedszkola realizują to zadanie przez wspólne wypracowanie osobnego programu wychowawczego. Kolejnym ważnym elementem działań wychowawczych wykraczających poza podstawę programową jest realizacja praw dziecka wynikających z Konwencji o prawach dziecka. Spośród wielu praw dziecka gwarantowanych w programach wychowawczych przedszkoli przede wszystkim należy wymienić prawo do:
- życia i rozwoju,
- swobody myśli, sumienia i wyznania,
- wyrażania własnych poglądów,
- wolności od przemocy fizycznej, psychicznej, nadużyć seksualnych i wszelkiego okrucieństwa,
- wypoczynku i czasu wolnego,
- godności i nietykalności osobistej.
Prawa dziecka, niezależnie od ich występowania w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, często są realizowane właśnie w osobnych programach wychowawczych.
