OPUBLIKOWANO: 17 LUTEGO 2016
Stymulacja bazalna
Metoda stymulacji bazalnej profesora Andreasa Fröhlicha powstała w latach 70. XX wieku w Niemczech. Zaleca intensywną, całościową stymulację osób głęboko niepełnosprawnych. Ponieważ zazwyczaj nie otrzymują one dostatecznej ilości bodźców z otoczenia, obecne są liczne ograniczenia sensoryczne, motoryczne, emocjonalne i poznawcze. Stymulacja bazalna ma na celu wyrównanie braku doświadczeń życiowych poprzez aktywność własną – pomaga osobie niepełnosprawnej odkryć własne ciało i samego siebie, strukturalizować i zrozumieć otoczenie, a co za tym idzie – mniej bać się tego, co wydaje się ogromnym chaosem. Zajmuje się tworzeniem odpowiedniego, harmonijnego środowiska, które pomaga osobie głęboko niepełnosprawnej w percepcji siebie jako osoby aktywnej, nawet jeśli według nas jest to aktywność minimalna. Za pomocą aktywności i odpowiednio dobranych bodźców pomagamy jej wejść w kontakt z własnym ciałem i światem zewnętrznym.
Stymulacja od podstaw bazuje na bliskim kontakcie między osobą niepełnosprawną a terapeutą, który pomaga jej odkryć samego siebie oraz własne możliwości – bez żadnych warunków i wymagań. Terapeuta spotyka się z osobą niepełnosprawną na poziomie elementarnym, respektując zasadę pełnej akceptacji tej formy życia i samej osoby takiej, jaką ona jest, bez próby zmieniania jej. Nawiązując kontakt poprzez ruch, dotyk, bliskość i wspólną aktywność, terapeuta stwarza podopiecznemu optymalne warunki rozwoju, stając się partnerem.
Człowiek doświadcza podstawowych stymulacji (westybularnej, czyli przedsionkowej, wibracyjnej i somatycznej) już w życiu płodowym. Dla osób głęboko niepełnosprawnych często są to jedyne tego typu przeżycia, w bardzo ograniczony sposób doświadczają bowiem ich po narodzinach. Stymulacja bazalna ma na celu zrekompensować te braki i cofnąć się razem z osobą niepełnosprawną do jej pierwotnych doznań, które często są ostatnimi stałymi i znanymi doświadczeniami ruchowymi. Gromadzenie bodźców z nich płynących jest fundamentem procesów percepcyjnych. Niedobór wrażeń zmysłowych powoduje izolację, zagrożenie oraz dezorientację. Jeżeli osoba głęboko niepełnosprawna nie otrzyma odpowiedniej ilości bodźców, to aby zachować fizyczną i psychiczną równowagę, oraz by uniknąć pustki w sferze doznań zmysłowych, sama dostarczy sobie sytuacji stymulacyjnych, tworząc wzorce autostymulacji i stereotypów. Stymulacja bazalna pomaga rejestrować i porządkować wrażenia zmysłowe, a co za tym idzie, osiągnąć stabilizację emocjonalną.
Jak powinna wyglądać stymulacja w praktyce?
Stymulacja przedsionkowa
Układ przedsionkowy spełnia niezwykle ważną funkcję, ponieważ ma połączenia:
- z móżdżkiem, który odpowiada za koordynacje i płynność ruchów,
- z mięśniami gałek ocznych, które odpowiadają za ruch gałek w poziomie, pionie, po skosie, za konwergencję, czyli zbieżność,
- z tworem siatkowatym odpowiadającym za pobudzenie i hamowanie układu nerwowego,
- z neuronami ruchowymi rdzenia kręgowego,
- z mięśniami prostownikami kończyn,
- z mięśniami prostownikami okolic karku, szyi i odcinka piersiowego,
- z narządem słuchu – ślimakiem poprzez wspólny nerw przedsionkowo-ślimakowy,
- z korą mózgową – płatem skroniowym – obszarami odpowiadającymi za słuch i mowę.
