OPUBLIKOWANO: 17 LUTEGO 2016
ZAKTUALIZOWANO: 6 LISTOPADA 2017
Finansowanie działalności publicznych ośrodków wychowawczych
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.),
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie publicznych placówek oświatowo-wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych, ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych oraz placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (Dz.U. z 2017 r. poz. 1606),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie ramowych statutów placówek publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 52 poz. 466).
Publiczne młodzieżowe ośrodki wychowawcze, publiczne specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz publiczne specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania działają na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie publicznych placówek oświatowo-wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych, ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych oraz placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.
Rozporządzenie zostało wydane na podstawie delegacji zawartej w art. 123 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 Ustawy Prawo oświatowe, stosownie do którego minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa m.in. rodzaje i szczegółowe zasady działania placówek publicznych. Ośrodki publiczne są więc placówkami w rozumieniu Ustawy Prawo oświatowe, a zasady ich finansowania są zależne od tego, czy dany ośrodek jest prowadzony przez samorząd, czy też przez inny podmiot.
Zgodnie z art. 85 ust. 165a Prawa oświatowego zakładanie i prowadzenie placówek wymienionych w art. 2 pkt 3–85 (czyli placówek oświatowo-wychowawczych, ośrodków wychowawczych itd.) należy do zadań własnych powiatu. To powiaty są zatem organami prowadzącymi dla tych placówek. Ustawa Prawo oświatowe umożliwia jednak w art. 88 ust. 4 tworzenie placówek publicznych przez inne podmioty niż samorząd. Zgodnie z tym przepisem założenie placówki publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną wymaga zezwolenia właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego, której zadaniem jest prowadzenie placówek publicznych danego typu, wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Powiat może więc wyrazić zgodę na utworzenie placówki publicznej, o ile dysponuje pozytywną opinią kuratora oświaty.
Osoba chcąca prowadzić niesamorządową placówkę składa wniosek o udzielenie przez powiat zgody na jej utworzenie wraz z projektem aktu założycielskiego i statutu. Statut placówki musi być zgodny z postanowieniami Rozporządzenia w sprawie ramowych statutów placówek publicznych. Wniosek zawiera także dane niezbędne do wpisania szkoły lub placówki do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej.
Ośrodki publiczne mogą być wobec tego prowadzone przez powiat lub przez inny podmiot. W zależności od tego, czy są jednostkami samorządowymi, czy nie, inaczej wygląda kwestia finansowania ich działalności.
Ośrodki samorządowe
Zgodnie z art. 79 uso. placówki publiczne, w tym również ośrodki wychowawcze, prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego są jednostkami budżetowymi. Przepis ten określa tzw. formę organizacyjno-prawną, w jakiej działa ośrodek, wskazując jednocześnie, że zasady finansowania tych placówek określa Ustawa o finansach publicznych, ponieważ zalicza ona w art. 9 pkt 3 jednostki budżetowe do sektora finansów publicznych. Zasady gospodarki finansowej jednostek budżetowych określa z kolei art. 11 Ustawy o finansach publicznych
