OPUBLIKOWANO: 17 LUTEGO 2016
Finansowanie działalności publicznych ośrodków wychowawczych
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz.U. z 2011 r. Nr 109 poz. 631 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 7 marca 2005 r. w sprawie ramowych statutów placówek publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 52 poz. 466).
Publiczne młodzieżowe ośrodki wychowawcze, publiczne specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz publiczne specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania działają na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach.
Rozporządzenie zostało wydane na podstawie delegacji zawartej w art. 71 ust. 1 pkt 1 uso., stosownie do którego minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa m.in. rodzaje i szczegółowe zasady działania placówek publicznych. Ośrodki publiczne są więc placówkami w rozumieniu Ustawy o systemie oświaty, a zasady ich finansowania są zależne od tego, czy dany ośrodek jest prowadzony przez samorząd, czy też przez inny podmiot.
Zgodnie z art. 5 ust. 5a uso. zakładanie i prowadzenie publicznych placówek wymienionych w art. 2 pkt 3-5 i 7 tego aktu (m.in. młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania) należy do zadań własnych powiatu. Zatem to powiaty są organami prowadzącymi dla tych placówek. Ustawa o systemie oświaty umożliwia jednak w art. 58 ust. 3 tworzenie placówek publicznych przez inne podmioty niż samorząd. Zgodnie z tym przepisem założenie placówki publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną wymaga zezwolenia właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego, której zadaniem jest prowadzenie placówek publicznych danego typu, wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Zatem powiat może wyrazić zgodę na utworzenie placówki publicznej, o ile dysponuje pozytywną opinią kuratora oświaty.
Osoba chcąca prowadzić niesamorządową placówkę składa wniosek o udzielenie przez powiat zgody na jej utworzenie wraz z projektem aktu założycielskiego i statutu. Statut placówki musi być zgodny z postanowieniami Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie ramowych statutów placówek publicznych. Wniosek zawiera także dane niezbędne do wpisania szkoły lub placówki do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej.
Tak więc ośrodki publiczne mogą być prowadzone przez powiat lub przez inny podmiot. W zależności od tego, czy są jednostkami samorządowymi, czy nie, różnie wygląda kwestia finansowania ich działalności.
Ośrodki samorządowe
Zgodnie z art. 79 uso. placówki publiczne, w tym również ośrodki wychowawcze, prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego, są jednostkami budżetowymi. Przepis ten określa tzw. formę organizacyjno-prawną, w jakiej działa ośrodek, wskazując jednocześnie, że zasady finansowania tych placówek określa Ustawa o finansach publicznych, ponieważ zalicza ona w art. 9 pkt 3 właśnie jednostki budżetowe do sektora finansów publicznych. Zasady gospodarki finansowej jednostek budżetowych określa z kolei art. 11 Ustawy o finansach publicznych
