OPUBLIKOWANO: 11 LUTEGO 2016
Projekt nowelizacji Karty nauczyciela
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz.U. z 1998 r. Nr 15 poz. 64).
Resort edukacji pracuje obecnie nad projektem nowelizacji Karty nauczyciela. Jest to pierwszy projekt nowelizacji Karty nauczyciela opracowany przez nowy rząd, a jednocześnie największy od 2013 r., kiedy to MEN planował wprowadzenie istotnych zmian w tej Ustawie – ostatecznie bez skutku. Obecny projekt jest o wiele skromniejszy, jednakże zakłada zmianę w istotnych dla nauczycieli kwestiach – godzinach karcianych oraz postępowaniu dyscyplinarnym. Projekt jest obecnie w fazie konsultacji, dlatego należy liczyć się z tym, że w porównaniu z już uchwaloną Ustawą nowelizującą mogą w nim zajść pewne zmiany.
Likwidacja godzin karcianych
W aktualnym stanie prawnym, zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 2 lit a i b Karty nauczyciela, w ramach obowiązującego ich tygodniowego czasu pracy, nauczyciele zobowiązani są realizować m.in. inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, przy czym w ramach tych zajęć:
- nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest zobowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze dwóch godzin w tygodniu,
- nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest zobowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze jednej godziny w tygodniu.
Z obowiązkiem realizowania godzin karcianych łączy się także zawarty w art. 42 ust. 7a pkt 2 KN obowiązek ich rejestrowania oraz rozliczania w okresach półrocznych w dziennikach zajęć pozalekcyjnych.
Zdaniem rządu wprowadzenie godzin karcianych okazało się nieracjonalne z punktu widzenia organizacji pracy placówki, a także mogło powodować poczucie niesprawiedliwości wśród nauczycieli. Sztywna liczba godzin karcianych, które należy wypracować, nie zawsze jest wykorzystywana zgodnie z realnymi potrzebami placówki. Faktem jest, że w wielu przypadkach organy prowadzące wykorzystywały godziny karciane do ograniczania etatów nauczycieli opieki świetlicowej, wypełniając powstałą w ten sposób lukę pracą pozostałych nauczycieli, zobowiązanych do realizowania godzin karcianych. Samorządy już teraz opowiadają się przeciwko likwidacji godzin karcianych, argumentując, że spowoduje ona zwiększenie wydatków na dodatkowe zajęcia z uczniami. Należy jednak zwrócić uwagę na planowane brzmienie przepisów. Projekt zakłada, że nauczyciel w ramach obowiązującego go 40-godzinnego tygodniowego czasu pracy będzie zobowiązany realizować, oprócz pensum, przygotowywania się do zajęć i doskonalenia zawodowego, również inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych placówki, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów. Przepis art. 42 w projektowanym brzmieniu nie zmieni ani wymiaru obowiązującego nauczyciela tygodniowego czasu pracy (40 godzin), ani zakresu obowiązków, które w ramach tego czasu pracy musi realizować. Znika wyłącznie doprecyzowanie wskazujące, że w ramach realizowania innych zajęć i czynności, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych, nauczyciel musi przeznaczać odpowiednio dwie godziny lub jedną na zajęcia wskazane w art. 42 ust. 2 pkt a i b KN.
