OPUBLIKOWANO: 12 LUTEGO 2016
Nowe regulacje dotyczące wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 827 ze zm.),
- Ustawa z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 35).
23 stycznia 2016 r. weszła w życie Ustawa z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, której zasadniczym założeniem jest przywrócenie rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci od siódmego roku życia. Oczywistą konsekwencją tej zmiany jest wydłużenie wieku, w którym dziecko ma prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego, oraz określenie wieku, w jakim maluch ma obowiązek odbyć roczne przygotowanie przedszkolne. Nowelizacja określa również warunki, po spełnieniu których dziecko ma prawo rozpocząć edukację w klasie I szkoły podstawowej jako sześciolatek, oraz okoliczności, w których rozpoczęcie spełniania obowiązku szkolnego może być odroczone o rok, a w przypadku dzieci mających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – do ukończenia dziewiątego roku życia.
Ustawa nowelizująca wydłużyła ponadto okres działania oddziałów przedszkolnych do 2019 r. oraz wzmocniła rolę kuratora oświaty w zakresie kształtowania sieci przedszkoli i planu sieci szkół, likwidacji i przekształcenia przedszkoli, szkół lub placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, a także w zakresie udzielania przez te jednostki zezwolenia na założenie przez osobę fizyczną lub osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego publicznego przedszkola, publicznej szkoły i publicznej placówki. Z uwagi na to, że zmiany odnoszące się do przedszkoli mają ścisły związek ze zmianami wynikającymi z podniesienia wieku spełniania obowiązku szkolnego, w niniejszym opracowaniu zostaną omówione kwestie dotyczące zarówno zmian w zakresie spełniania obowiązku szkolnego, jak i korzystania z wychowania przedszkolnego, a także wzajemny wpływ jednych zmian na drugie.
Obowiązek szkolny od siódmego roku życia
Zasadniczą zmianą uzasadniającą uchwalenie 29 grudnia 2015 r. Ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw było podwyższenie wieku dziecka rozpoczynającego spełnianie obowiązku szkolnego. Zmiana w art. 15 ust. 2 Ustawy o systemie oświaty zakłada, że obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy ono siedem lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia. Przepis ten zacznie obowiązywać od 1 września 2016 r. Ustawodawca dopuszcza jednak możliwość, aby – na wniosek rodziców – dziecko rozpoczęło spełnianie obowiązku szkolnego od szóstego roku życia.
Zgodnie ze zmienionym art. 16 uso., który zacznie obowiązywać od 1 września 2016 r., na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej będzie mogło rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy sześć lat. Dyrektor szkoły podstawowej przyjmie je do szkoły pod warunkiem, że korzystało ono z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, lub ma opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez publiczną albo niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Dziecko, które zostało wcześniej przyjęte do szkoły podstawowej, zwolnione jest z odbywania rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego.
Od 1 września 2016 r. zaczną również obowiązywać przepisy dopuszczające odroczenie o rok spełniania obowiązku szkolnego. Dotyczy ono dzieci, które w danym roku kończą siedem lat i tym samym powinny rozpocząć realizację obowiązku szkolnego. Wniosek w sprawie odroczenia składają rodzice w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy siedem lat, nie później niż do 31 sierpnia. Odroczenie dotyczy roku szkolnego, w którym dziecko ma rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego. Stosowny wniosek składany jest do dyrektora szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka. Dziecko, któremu odroczono rozpoczęcie spełniania obowiązku szkolnego, kontynuuje przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego, a do 31 sierpnia 2019 r. – również w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej.
Wprowadzono ponadto zmiany dotyczące odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci mające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Od 1 września 2016 r. zacznie obowiązywać dodany do Ustawy o systemie oświaty art. 16a, zgodnie z którym w przypadku dzieci mających takie orzeczenie rozpoczęcie spełniania obowiązku szkolnego może być odroczone nie dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą one dziewięć lat. Dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, na wniosek rodziców odracza rozpoczęcie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego w danym roku szkolnym. Dziecko to kontynuuje przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, w innej formie wychowania przedszkolnego lub – do 31 sierpnia 2019 r. – również w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, a dziecko mające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawności sprzężone, z których jedną jest upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także w odpowiednim ośrodku.
Wychowanie przedszkolne