OPUBLIKOWANO: 5 LUTEGO 2016
Finansowanie działalności niepublicznych ośrodków wychowawczych
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz.U. z 2011 r. Nr 109 poz. 631 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053 ze zm.).
Zgodnie z art. 84 ust. 2 pkt 6 Ustawy o systemie oświaty statut placówki niepublicznej powinien określać m.in. sposób pozyskiwania środków finansowych na działalność placówki. Podstawowym źródłem finansowania jest oczywiście dotacja otrzymywana z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, ale poza nim organ prowadzący placówkę może wskazać praktycznie dowolne sposoby pozyskiwania dodatkowych środków na działalność. Taka swoboda wynika z faktu, że zasady prowadzenia gospodarki finansowej placówek niepublicznych, a zatem nieprowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, określa organ prowadzący daną placówkę.
Zwrócić tu również należy uwagę na treść art. 84b ust. 1 uso., stosownie do którego do niepublicznych placówek, o których mowa w art. 2 pkt 5 i 7, stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 71 ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem przepisów określających wysokość i zasady odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach.
Niepubliczne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 5 i 7 uso., to m.in. młodzieżowe ośrodki wychowawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania szczególnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania. Do tych niepublicznych jednostek stosujemy zatem przepisy wydane na podstawie art. 71 ust. 1 pkt 1, czyli Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach.
Co jednak istotne, do placówek niepublicznych nie stosujemy zawartych w tym Rozporządzeniu przepisów określających wysokość i zasady odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach. Chodzi tu w szczególności o § 63 Rozporządzenia, zgodnie z którym rodzice dzieci i młodzieży przebywających w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych wnoszą opłatę za posiłki w stołówce ośrodka równą wysokości kosztów surowca przeznaczonego na wyżywienie.
Nie oznacza to oczywiście, że w tych placówkach nie można pobierać opłat za wyżywienie, lecz że wysokość tej opłaty właśnie w placówce niepublicznej nie jest ustalona poprzez przywołana regulację rozporządzenia. Opłata za posiłki nie musi być zatem równa wysokości kosztów surowca, tylko wyższa – czyli przynosić placówce niepublicznej wyraźny zysk.
Jak wyżej wspomniano, statuty niepublicznych ośrodków wychowawczym mogą jednak przewidywać również inne źródła finansowania – choćby w postaci opłat (czesnego) pobieranych przez rodziców czy też darowizn.
Dotacje na dzieci objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju
Jakkolwiek prawo do dotacji wynika z treści art. 90 uso., czyli przyznane zostało ośrodkom wychowawczym z mocy aktu wyższej rangi niż statut, to jednak statut ośrodka powinien takie źródło finansowania wyraźnie wymieniać.


