OPUBLIKOWANO: 1 LUTEGO 2016

Narkotyki i inne używki

Rozmowa z Anną Radomską, kierownikiem Działu Profilaktyki i Edukacji Publicznej w Krajowym Biurze do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii

Jaka jest w Polsce skala zjawiska zażywania przez dzieci i młodzież środków psychoaktywnych, w tym nielegalnych?

Zjawisko używania przez młodzież substancji psychoaktywnych jest przedmiotem ogólnopolskich szkolnych badań ankietowych ESPAD, które przeprowadzane są co cztery lata. Badanie to umożliwia dokonanie oceny rozpowszechnienia używania przez młodzież narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, postaw młodzieży wobec substancji, a także uzyskanie wiedzy na temat ich dostępności.

Wyniki ostatnich badań wskazują, że najbardziej popularną wśród młodzieży substancją jest alkohol, do używania którego przynajmniej raz w życiu przyznało się 87,3 proc. uczniów w wieku 15–16 lat i 95,2 proc. uczniów starszych (17–18 lat). Natomiast w ciągu ostatniego miesiąca przed badaniem alkohol piła ponad połowa 15- i 16-latków oraz 80 proc. uczniów ze starszej grupy wiekowej. Używanie substancji nielegalnych jest znacznie rzadziej spotykane. W przypadku marihuany – narkotyku najbardziej rozpowszechnionego – co najmniej raz używał jej co czwarty uczeń w wieku 15–16 lat (24,3 proc. uczniów) i co trzeci w wieku 17–18 lat (37,3 proc. uczniów). Należy jednak zwrócić uwagę, że odsetek młodzieży używającej marihuany aktualnie, w sposób okazjonalny, jest niższy i wynosi w młodszej grupie wiekowej 10,1 proc., a w starszej – 28,5 proc.

Wśród uczniów, zarówno tych starszych, jak i młodszych, rozpowszechnione jest również używanie leków uspokajających i nasennych bez przepisu lekarza. Do ich przyjęcia przynajmniej raz w życiu przyznało się 15,5 proc. uczniów z grupy młodszej i 16,8 proc. uczniów starszych. Kolejne pod względem rozpowszechnienia w przypadku uczniów młodszych, po marihuanie i lekach, są substancje wziewne, natomiast w starszej grupie – amfetamina.

Badania wskazują także na stosunkowo znaczną popularność środków zastępczych, tzw. dopalaczy. Do ich użycia przynajmniej raz w życiu przyznało się ok. 10,5 proc. uczniów w młodszym wieku i 16 proc. uczniów starszych. Jednakże jedynie ok. 2 proc. uczniów z obydwu grup wiekowych przyznało się do ich użycia w ciągu 30 dni przed badaniem.

Jakimi substancjami odurzają się dzieci i młodzież? Które z nich są najbardziej niebezpieczne?

Najbardziej popularnymi substancjami wśród dzieci i młodzieży są alkohol i papierosy. Z substancji nielegalnych – przetwory konopi, do których zaliczamy marihuanę i haszysz. Do substancji psychoaktywnych, których używanie związane jest z największym ryzykiem zdrowotnym, należą heroina i inne substancje z grupy opioidów, kokaina i amfetamina, leki uspokajające i nasenne z grupy barbituranów i benzodiazepin, używane bez wskazań lekarskich. Dopalacze również mogą wywołać poważne konsekwencje zdrowotne.

Jakie substancje/środki, z pozoru niebędące narkotykami, potrafią zażywać młodzi ludzie, by osiągnąć stan odurzenia?