OPUBLIKOWANO: 26 STYCZNIA 2016
ZAKTUALIZOWANO: 13 MARCA 2018
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych a podatki
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2191 ze zm.),
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 poz. 1949).
Zgodnie z § 2 pkt 19 Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek nie stanowią świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Przepis ten nie oznacza jednak, że od wszystkich świadczeń nie opłaca się składek ZUS. Aby świadczenia mogły zostać zwolnione od składek na podstawie przywołanego paragrafu, powinny mieścić się w pojęciu działalności socjalnej.
Działalność socjalna to usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, opieki sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, opieki w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, jak również udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Należy pamiętać, że jedynym kryterium przyznawania świadczeń z ZFŚS jest kryterium socjalne. Oznacza to, że wysokość przyznawanego świadczenia powinna być uzależniona od kryterium dochodowego określonego przez pracodawcę. Podstawowym błędem popełnianym przez pracodawców jest udzielanie świadczeń w jednakowej wysokości niezależnie od sytuacji materialnej osób uprawnionych.
Skutki niestosowania kryterium socjalnego
Przyznanie świadczeń ze środków ZFŚS w takiej samej wysokości dla wszystkich pracowników, bez uwzględnienia ich sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej, podlega oskładkowaniu. Brak zastosowania kryterium socjalnego przy udzielaniu pomocy pozbawia dane świadczenie jego socjalnego charakteru. Tak samo dzieje się w sytuacji, gdy przyznawane jest ono bez uprzedniego złożenia odpowiedniego wniosku. Potwierdza to Wyrok Sądu Okręgowego w Łomży z dnia 17 lipca 2013 r. (III U 342/13), w którym zasądzono na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od przyznanych pracownikom bonów towarowych. Jak ustalono w wyniku kontroli przeprowadzonej przez ZUS, pracownicy nie składali wniosków ani oświadczeń o dochodzie przypadającym na osobę w rodzinie. Na świadczenia dotyczące tzw. świątecznych bonów towarowych wniosek zbiorowy składały w imieniu pracowników organizacje związkowe. W ocenie ZUS-u sytuacja życiowa, rodzinna i materialna pracowników nie była brana pod uwagę. Dlatego też uznano, że przyznanie bonów towarowych nastąpiło bez uwzględnienia kryterium socjalnego i tym samym ich równowartość będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Opodatkowanie świadczeń z ZFŚS
Zgodnie z art. 21 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są wymienione poniżej świadczenia.
1. Wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń socjalnych, rzeczowych oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków ZFŚS, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł.
Zwolnienie nie przysługuje w tej wysokości w stosunku do każdego jednorazowego świadczenia. Otrzymane świadczenia podlegają zsumowaniu.
Uwaga!
Wyżej wymienione zwolnienie będzie miało zastosowanie jedynie wtedy, gdy pracodawca sfinansuje świadczenie wyłącznie ze środków ZFŚS. Oznacza to, że jeżeli świadczenie będzie sfinansowane w części ze środków ZFŚS i w części ze środków obrotowych pracodawcy, to po stronie pracownika powstanie przychód podatkowy na zasadach ogólnych – brak możliwości korzystania ze zwolnienia.
Przykład
W marcu pracownik otrzymał świadczenie w wysokości 300 zł – zapomoga z okazji świąt Wielkiej Nocy (zwolniona od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 Ustawy
