OPUBLIKOWANO: 25 STYCZNIA 2016
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych w żłobku niepublicznym
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 127 poz. 721 ze zm.),
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.),
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie określenia wzorów miesięcznych i rocznych informacji o zatrudnieniu, kształceniu lub o działalności na rzecz osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 809),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 101),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2011 r. w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 93),
- Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (M.P. z 1997 r. Nr 50 poz. 475).
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych nakazuje równe traktowanie osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Zgodnie z § 1 tego aktu mają one prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji. W myśl pkt 6 tego przepisu oznacza to w szczególności prawo osób niepełnosprawnych do zatrudnienia na otwartym rynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i możliwościami oraz do korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymagają – do pracy w warunkach dostosowanych do ich potrzeb.
Status prawny pracowników niepełnosprawnych zatrudnianych w żłobkach niepublicznych regulowany jest nie tylko przez pragmatyki służbowe właściwe dla osób zatrudnionych w tego typu jednostkach, lecz także przez akty szczególne, stosowane wyłącznie w odniesieniu do pracowników niepełnosprawnych. Do niepełnosprawnego pracownika stosujemy więc Kodeks pracy, ale uwzględniamy również Ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Uprawnienia osoby niepełnosprawnej związane z nawiązaniem stosunku pracy
Zgodnie z art. 11 ust. 1 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy, niepozostająca w zatrudnieniu, ma prawo korzystać z usług lub instrumentów rynku pracy na zasadach określonych w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca pracy, niepozostająca w zatrudnieniu, może również korzystać na zasadach takich jak bezrobotni z usług określonych w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w tym szkoleń, stażu czy prac interwencyjnych. Ponadto osoba niepełnosprawna, zgodnie z art. 11 ust. 2 pkt 6 i 7 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ma prawo do zwrotu kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 1, 2 i 4 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jak i prawo do finansowania kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 3 tej Ustawy. Stosownie do treści art. 45 ust. 1 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy „starosta może dokonywać z Funduszu Pracy przez okres do 12 miesięcy zwrotu kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania i powrotu do miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, lub przez okres odbywania u pracodawcy stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub odbywania zajęć z zakresu poradnictwa zawodowego lub pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy”. Prawo do tego świadczenia przysługuje jednak wyłącznie w przypadku, gdy osoba niepełnosprawna spełnia łącznie następujące warunki:
- na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, przygotowanie zawodowe dorosłych, staż lub została skierowana na zajęcia z zakresu poradnictwa zawodowego i dojeżdża do tych miejsc,
- uzyskuje wynagrodzenie lub inny przychód w wysokości nieprzekraczającej 200 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ponadto starosta może dokonywać przez okres do 12 miesięcy zwrotu z Funduszu Pracy kosztów zakwaterowania osobie niepełnosprawnej (art. 45 ust. 2 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), która spełnia łącznie następujące warunki:
- na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, staż, przygotowanie zawodowe dorosłych poza miejscem zamieszkania w miejscowości, do której czas dojazdu i powrotu do miejsca stałego zamieszkania środkami transportu zbiorowego wynosi łącznie ponad trzy godziny dziennie,
- mieszka w hotelu lub wynajętym mieszkaniu w miejscowości lub w pobliżu miejscowości, w której jest zatrudniona, wykonuje inną pracę zarobkową, odbywa staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych,
- uzyskuje wynagrodzenie lub inny przychód w wysokości nieprzekraczającej 200 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w miesiącu, za który jest dokonywany zwrot kosztów zakwaterowania.
Starosta może również zwrócić osobie niepełnosprawnej koszt przejazdu na badania lekarskie lub psychologiczne i powrotu do miejsca zamieszkania, jeżeli została ona skierowana na nie przez powiatowy urząd pracy i dojeżdża do tych miejsc (art. 45 ust. 4 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Może być jej także zwrócony koszt przejazdu do pracodawcy i powrotu do miejsca zamieszkania w przypadku skierowania do pracodawcy, który zgłosił ofertę pracy, jeżeli jego siedziba znajduje się poza miejscem zamieszkania bezrobotnego (art. 45 ust. 3 ww. Ustawy). Podkreślić jednak należy, że osoba niepełnosprawna korzysta z powyższych świadczeń na takich samych zasadach jak osoby bezrobotne, co oznacza, że starosta nie ma obowiązku przyznania jej świadczenia, a jedynie takie prawo. Wypłata ewentualnych świadczeń zależy więc od tego, czy odpowiednie środki są zabezpieczone w Funduszu Pracy.
