OPUBLIKOWANO: 14 STYCZNIA 2016
Program wychowawczy i program profilaktyki według nowych wytycznych
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249),
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.).
Szkolny program wychowawczy oraz szkolny program profilaktyki to dokumenty tworzone w szkołach obowiązkowo. Programy te, zgodnie z art. 54 ust. 2 Ustawy o systemie oświaty, uchwalane są przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. Jedynie w szkołach, w których nie tworzy się rad rodziców, programy te uchwala rada pedagogiczna. W szkołach publicznych prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego lub przez osoby fizyczne oraz w szkołach niepublicznych – programy te ustala organ wskazany w statucie szkoły. Wyjątkiem od obligatoryjnego tworzenia programu profilaktyki są szkoły artystyczne, w których nie prowadzi się kształcenia ogólnego, a w szkołach dla dorosłych nie tworzy się ani programu wychowawczego, ani programu profilaktyki.
Termin uchwalenia programów
Z zapisów uso. wynika, że program wychowawczy powinien być realizowany przez nauczycieli i obejmować wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów. Program profilaktyki powinien być dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, powinien obejmować wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jeżeli rada rodziców w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie uzyska porozumienia z radą pedagogiczną w sprawie programu wychowawczego lub programu profilaktyki, program ten ustala dyrektor szkoły w uzgodnieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny. Program ustalony przez dyrektora szkoły obowiązuje do czasu uchwalenia programu przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną.
Z zapisów uso. wynika więc, że program wychowawczy i program profilaktyki powinny być uchwalone do 30 września. W bieżącym roku szkolnym konieczna jest jednak modyfikacja tych programów w trakcie roku szkolnego. Nowe wytyczne dotyczące zawartości Szkolnego programu wychowawczego oraz Szkolnego programu profilaktyki znalazły się w Rozporządzeniu w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Rozporządzenie to zaczęło obowiązywać 1 września 2015 r. Zawiera ono zapis obligujący szkoły do dostosowania programu wychowawczego i programu profilaktyki do przepisów tego Rozporządzenia w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie Rozporządzenia – szkoły muszą więc dokonać aktualizacji tych programów do końca lutego (§ 8 ww. Rozporządzenia).
Ogólne założenia dostosowywania programów
Nie da się przygotować wzoru, według którego należy dokonać dostosowania programów, gdyż są one różne, zależne od wieku uczniów, typu szkoły, warunków środowiskowych i doświadczeń z realizacji programów z poprzednich lat szkolnych. Należy więc zapoznać się z zaleceniami nowego Rozporządzenia i sprawdzić, które z nich są uwzględnione, a których nie ma w programach obowiązujących w szkole, a następnie dodać zapisy, które narzuca nowe Rozporządzenie. Akt ten rozpoczyna się stwierdzeniem, że szkoły powinny prowadzić systematyczną działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną wśród uczniów, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli i innych pracowników szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii. Należy więc sprawdzić, czy istniejące w szkole programy zawierają działania zapobiegające narkomanii rozłożone w miarę równomiernie w skali roku szkolnego. Zapisy te powinny dotyczyć działalności obejmującej działania uprzedzające, mające na celu przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem:
- środków odurzających,
- substancji psychotropowych,
- środków zastępczych,
- nowych substancji psychoaktywnych
przez uczniów nieprzestrzegających przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, przez co ucierpieć mogą ich zdrowie fizyczne i psychiczne, a także otoczenie społeczne.
Działalność wychowawcza w szkole powinna polegać na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:
- fizycznej – ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowanie zachowań prozdrowotnych,
- psychicznej – ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności,
