OPUBLIKOWANO: 14 STYCZNIA 2016
ZAKTUALIZOWANO: 17 SIERPNIA 2017

Prawo wewnętrzne szkoły – zarządzenia dyrektora

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 800 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
• Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 902 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm.),
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. z 2002 r. Nr 46 poz. 432 ze zm.),
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.).

Na wstępie należy zauważyć, że nie istnieje żadna zawarta w przepisach powszechnie obowiązującego prawa definicja zarządzenia dyrektora szkoły. Sam termin „zarządzenie” pada w Ustawie o systemie oświaty wyłącznie w jednym miejscu – w art. 9d ust. 4, stosownie do którego organizację Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz okręgowych komisji egzaminacyjnych określają ich statuty nadane w drodze zarządzenia przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Przepis ten oczywiście nie odnosi się w żaden sposób do „zarządzeń” wydawanych przez dyrektora szkoły. Z kolei Prawo oświatowe nie używa tego określenia wcale.

Interpretacja pojęcia „zarządzenia”

Brak definicji wyraźnie wskazanej w przepisach ustawy oświatowych nie oznacza jednak, że możliwości wydawania zarządzeń przez dyrektora nie można z treści tego aktu wyinterpretować w sposób pośredni. Przede wszystkim należy tu zwrócić uwagę na tytuł rozdziału 3 Prawa oświatowego pt. „Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi”. Z kolei zgodnie z art. 44 ust. 1 Prawa oświatowego szkoły i placówki podejmują niezbędne działania w celu tworzenia optymalnych warunków realizacji działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej, zapewnienia każdemu uczniowi warunków niezbędnych do jego rozwoju, podnoszenia jakości pracy szkoły lub placówki i jej rozwoju organizacyjnego, a działania te dotyczą m.in. zarządzania szkołą lub placówką.

Nie ma natomiast wątpliwości, że dyrektor właśnie „zarządza” szkołą czy też inną jednostką systemu oświaty, ponieważ wskazuje na to jego zakres kompetencji określony w sposób ogólny w art. 68 Prawa oświatowego, według którego dyrektor:

• kieruje działalnością szkoły lub placówki oraz reprezentuje ją na zewnątrz,
• sprawuje nadzór pedagogiczny,
• sprawuje opiekę nad uczniami,
• zatrudnia i zwalnia nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki.

Czynności te niewątpliwie należą do zadań związanych z „zarządzaniem” jednostką oświatową.