STAN PRAWNY NA 29 GRUDNIA 2023

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne, które udzielają dzieciom, młodzieży, rodzicom oraz nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy dzieciom w zakresie wyboru kierunku kształcenia czy też zawodu, tworzą wraz z innymi placówkami system oświaty. W związku z tym poradnie, mimo iż są podatnikami podatku dochodowego oraz podatku VAT, rozliczają się na zasadach szczególnych – przysługują im przywileje podatkowe, tj. zwolnienia. Te zaś mogą być stosowane wyłącznie, gdy poradnia spełni określone warunki.

Podatek dochodowy

W przypadku jednostek publicznych – jednostek budżetowych (utworzonych przez gminę) zasadniczo trudno jest określić formę prawną ich prowadzenia, jednakże w praktyce, z punktu widzenia podatków dochodowych, nie ma to znaczenia, ponieważ jednostki takie jako budżetowe nastawione są wyłącznie na świadczenie usług w sposób niezarobkowy, tj. nie są nastawione na zysk z prowadzonej działalności. Brak w tym przypadku opodatkowania dochodów, bowiem jednostki te nie uzyskują ich w praktyce. Zwolnienie podmiotowe z podatku dla poradni publicznych – jednostek budżetowych wynika z art. 6 ust. 1 pkt 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji nie rozliczają one podatku dochodowego od osób prawnych i nie składają zeznań rocznych CIT-8.

Otrzymanie dotacji – zwolnienie

Kwestią odrębną jest zwolnienie z podatku dotacji otrzymywanych przez poradnie. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej są m.in. otrzymane na pokrycie kosztów lub zwrot wydatków dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia. Wprawdzie przepisy Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wskazują wprost, że przychodem są otrzymane dotacje, ale ze względu na szeroką definicję przychodów zawartą w tej Ustawie (m.in. wszelkie otrzymane wartości pieniężne) należy przyjąć, że także na gruncie tego aktu otrzymana dotacja stanowi przychód.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje jednocześnie zwolnienie dla dotacji w części nieprzeznaczonej na cele inwestycyjne (tj. na zakup środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych). Na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 129 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 17 ust. 1 pkt 47 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku dochodowego są dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych.

Jeżeli więc poradnia otrzyma z budżetu państwa albo z budżetu jednostki samorządu terytorialnego (gminy lub powiatu) dotację zgodnie z Ustawą o finansowaniu zadań oświatowych, przeznaczoną na jej działalność (świadczenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej), to pomimo że taka dotacja stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, podlega ona zwolnieniu z opodatkowania.

Konsekwentnie placówka, która sfinansowała określone wydatki z kwoty dotacji zwolnionej z podatku, nie będzie mogła zaliczyć tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów – stosownie bowiem do art. 23 ust. 1 pkt 56 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz do art. 16 ust. 1 pkt 58 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dotacji publicznych (pochodzących z budżetu gminy lub powiatu).

Podatek od nieruchomości

Podmioty prowadzące poradnie psychologiczno-pedagogiczne i zajmujące budynki, w których prowadzona jest działalność psychologiczno-pedagogiczna, co do zasady są również podatnikami podatku od nieruchomości. Reguła ta wynika z art. 2 ust. 1 Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane: 

• grunty,
• budynki lub ich części,
• budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.