OPUBLIKOWANO: 9 GRUDNIA 2015
ZAKTUALIZOWANO: 21 SIERPNIA 2017

Odpowiedzialność dyrektora szkoły z tytułu finansów szkoły

Opracowała: Aleksandra Trocińska, konsultant podatkowy

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
• Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1311),
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.),
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 ze zm.),
• Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2137 ze zm.).

Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 5 Ustawy Prawo oświatowe dyrektor szkoły lub placówki dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły lub placówki, zaopiniowanym przez radę szkoły lub placówki, ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a także może organizować administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę szkoły lub placówki.

Artykuł 53 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wskazuje, że kierownik jednostki sektora finansów publicznych, czyli szkoły publicznej, jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki. Dyrektor szkoły jako kierownik jednostki może powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej pracownikom tej jednostki. Przyjęcie obowiązków przez te osoby powinno być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym tej jednostki.

Odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych

W świetle art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, odpowiedzialność za naruszenie finansów publicznych ponoszą m.in.:

• kierownicy jednostek sektora finansów publicznych, tj. np. dyrektorzy szkół publicznych,
• pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, np. główny księgowy,
• osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami, np. dyrektorzy szkół niepublicznych.

Konstrukcja odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych opiera się na zasadzie wyrażonej w art. 19 wspomnianej Ustawy, zgodnie z którą odpowiedzialność ponosi osoba fizyczna, która popełniła czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, określony przez Ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, bądź też wydała polecenie wykonania takiego czynu. Ponadto warunkiem poniesienia odpowiedzialności za czyn stanowiący naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest możliwość przypisania sprawcy czynu winy umyślnej lub nieumyślnej.

W przypadku dyrektora szkoły publicznej/niepublicznej odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych może dotyczyć m.in. otrzymanych dotacji, zgodnie z art. 9 Ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Czynem karalnym jest tu:

• wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację,
• nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji,
• niedokonanie w terminie zwrotu dotacji w należnej wysokości.

Pobranie lub niezgodnie z przeznaczeniem wykorzystanie dotacji, a przez to narażenie finansów publicznych na uszczuplenie, stanowi także przestępstwo (lub – w przypadku czynu mniejszej wagi – wykroczenie) w rozumieniu Kodeksu karnego skarbowego