OPUBLIKOWANO: 6 LISTOPADA 2015
„Niebieska Karta”
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" i wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz.U. z 2011 r. Nr 209 poz. 1245),
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005 r. Nr 180 poz. 1493 ze zm.).
Każda placówka oświatowa, niezależnie od rodzaju reprezentowanego poziomu edukacji, jest członkiem zespołu interdyscyplinarnego. Do jej obowiązków należy pomoc ofiarom przemocy, również tej stosowanej przez członków rodziny wobec dzieci. Zaniechanie obowiązków służbowych funkcjonariusza państwowego (a tak traktowany jest nauczyciel pełniący swoje obowiązki), w tym również związanych z podejmowaniem interwencji wobec osób stosujących przemoc, może skutkować pozbawieniem wolności nawet do trzech lat. Dlatego też każda placówka oświatowa powinna posiadać procedurę, która pozwala na:
- zidentyfikowanie problemu,
- podjęcie działań interwencyjnych,
- przekazanie wypełnionych dokumentów odpowiednim służbom,
- współpracę z innymi podmiotami zaangażowanymi w działania naprawcze.
Każdy z tych etapów wymaga usystematyzowania i organizacji podejmowanych działań.
Prawo wobec przemocy, obowiązki i uprawnienia przedstawicieli szkoły
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wprowadza istotne zmiany w podejściu do problemu przemocy oraz procesu reagowania na zachowania agresywne członków rodziny wobec siebie oraz wobec dziecka, które w niej funkcjonuje. Uznaje ona:
- za naganne i niedopuszczalne stosowanie kar fizycznych wobec dziecka,
- osobę uwikłaną w proces przemocy jako niezdolną podejmowania samodzielnych decyzji pozwalających jej na wyjście z impasu,
- za zasadne i obligatoryjne natychmiastowe przeprowadzenie wobec ofiary przemocy wszelkich działań związanych z interwencją kryzysową,
- za konieczne podjęcie działań naprawczych, które prowadzone są w celu przywrócenia rodzinie jej podstawowych funkcji. Aby były one skuteczne, nakłada na każdą gminę obowiązek utworzenia zespołów interdyscyplinarnych, których członkami są podmioty na co dzień zajmujące się rodziną i jej problemami.
Szkoła jako członek zespołu
Przemoc zawsze dotyczy, które funkcjonuje w rodzinie nią dotkniętej. Nawet jeżeli jest ono tylko świadkiem zachowań agresywnych, wpływa to na jego rozwój psychofizyczny i wprowadza trwałe zmiany osobowościowe. Placówka oświatowa to zespół specjalistów i nauczycieli z przygotowaniem pedagogicznym, którzy dzięki ciągłej, codziennej obserwacji mogą uchwycić wszelkie sygnały świadczące o krzywdzie, jaka dotyka powierzone ich opiece, wychowaniu i edukacji dzieci. Dlatego też, zgodnie z Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie szkoła jest jednym z filarów zespołu, któremu, podobnie jak służbie zdrowia, policji, pracownikom pomocy społecznej oraz gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, powierzono uruchomienie procedury Niebieskiej Karty. Procedura ta obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli powyżej wymienionych placówek w celu przerwania zjawiska przemocy. Aby jednak podejmowanie działania były skuteczne, wymaga podniesienia kompetencji wszystkich pracowników placówki w zakresie:
- rozpoznania zjawiska przemocy występującego w rodzinie ucznia,
- zorganizowania pomocy medycznej zarówno dla zgłaszającego się do szkoły rodzica, jak i dziecka,
- przedstawienia informacji umożliwiających osobom poszkodowanym uzyskanie pomocy: pedagogicznej, psychologicznej, prawnej oraz socjalnej,
