Problemy z alergią
Odżywianie jest niezbędną czynnością fizjologiczną żywego organizmu, determinującą jego przetrwanie i dalszy rozwój. Każdy człowiek zjada przeciętnie w życiu około 100 ton różnego rodzaju pokarmów. Wśród spożywanej żywności znajdują się produkty białkowe roślinne i zwierzęce, stanowiące z punktu widzenia alergologicznego znaczne obciążenie antygenowe.
Wśród wielu potencjalnych czynników chorobotwórczych odpowiedzialnych za stwierdzane doraźne objawy kliniczne mieszczą się również spożywane przez nas codzienne pokarmy. To niekorzystne zjawisko biologiczne dotyczy zróżnicowanej odsetkowo populacji, tj. około 1,8-7,5% dzieci i młodzieży i około 1-2% ludzi dorosłych. Jest ono przejawem "osobniczej nadwrażliwości" oznaczającej zmieniony jakościowo rodzaj biologicznej reakcji na spożyty pokarm, grupę pokarmów pokrewnych lub związki chemiczne dodawane do żywności.
Wszelkie objawy kliniczne występujące w trakcie spożywania lub po spożyciu pokarmu (pokarmów), zalicza się do kategorii niepożądanych reakcji pokarmowych. Z patogenetycznego punktu widzenia (mechanizm powstawania objawów klinicznych po spożyciu pokarmu) reakcje te różnicuje się na dwie podstawowe grupy, tj. alergię i nietolerancję pokarmową.
Pojęcia alergia używa się zbyt beztrosko, bo nie wszystko, co dziś określamy tą nazwą, tak naprawdę jest alergią. Alergia na coś - na przykład na pyłki, sierść zwierząt, kurz domowy, określone produkty spożywcze lub szkodliwe substancje z otoczenia - powoli staje się epidemią. Sporą winę za to ponosi nowoczesna świadomość higieniczna. Udowodniono, że dzieci z terenów rolniczych, które wychowywały się w kontakcie ze zwierzętami i naturalnymi zanieczyszczeniami, są znacznie zdrowsze niż te troskliwie pielęgnowane, mieszkające w wypucowanych mieszkaniach.
Z medycznego punktu widzenia alergie wiążą się zawsze z reakcją układu odpornościowego. Przyczyną alergii jest nieprawidłowa ocena, jakiej dokonuje organizm w kontakcie z zewnętrznymi i wewnętrznymi niebezpieczeństwami. Alergii rzeczywistych nie należy mylić z tak zwanymi pseudoalergiami, na przykład z alergiami kontaktowymi (na nikiel, lateks itp.) . Ich przyczyną jest uogólniona słaba odporność, w efekcie której własne komórki odpornościowe (komórki tuczne) reagują na bodźce zewnętrzne (słońce, pot) uwalnianiem substancji, które mają działanie podobne do alergenów. Wywołują one powszechnie znane objawy alergiczne, na przykład wykwity skórne, pokrzywki czy duszności. Czasami ostrą reakcją alergiczną organizm reaguje także na dodatki do produktów spożywczych, takie jak barwniki, konserwanty czy przeciwutleniacze.
Czym innym jest nietolerancja, czyli nietolerowanie produktów spożywczych bez towarzyszącej reakcji obronnej, na przykład białka zbożowego - glutenu (gliadyny) albo cukru mlecznego (laktozy). Dziś coraz częściej obserwuje się nietolerancję określonych składników pożywienia, do których należą także zawarte w pożywieniu fruktoza (cukier owocowy) i histamina.
Alergie cały czas stanowią przedmiot badań naukowych i wciąż są grupą chorób o których wiemy bardzo mało. Dlatego też przyczyna występowania alergii nie jest do końca poznana. Wiadomo jednak, że wszystkie choroby alergiczne częściej występują u tych osób, w których rodzinach są już alergicy.
Co uczula?
Najczęstszym alergenem jest białko w postaci mleka krowiego, jaja kurzego, ryb, mięsa, soi oraz białka niektórych warzyw i owoców (głównie fasola, groszek, pomidory, cytrusy i banany).
Alergia na białko mleka krowiego dotyczy głównie dzieci i ujawnia się wtedy, gdy mleko matki jest zastępowane lub nawet tylko uzupełniane mieszankami sztucznymi. Główne objawy tego rodzaju alergii u niemowląt to ulewania, wymioty, kolka brzuszna, biegunka, zmiany skórne (głównie na policzkach, tzw. lakierowane rumieńce). Rzadziej występuje sapka, przeziębienia, zmiany w oskrzelach.
Bardzo podobne objawy występują u dzieci, karmionych mieszankami na bazie soi, które uczuliły się na białko sojowe.
U starszych dzieci i dorosłych alergia na białko soi, zawarte w takich produktach sojowych jak sosy, mąka, mleko, kotlety, zupy, powoduje przede wszystkim niestrawność i bóle głowy.
Alergia na białko jaja kurzego występuje także po spożyciu ciasta, makaronu, majonezu. Jaja mogą również wchodzić w skład czekolady.
Uczulenie na ten rodzaj białka jest poważnym problemem u niemowląt i małych dzieci, a przejawiają się one przede wszystkim zmianami skórnymi. U starszych osób reakcje nadwrażliwości łagodnieją lub całkowicie ustępują. Reakcja alergiczna może pojawić się u osób szczególnie wrażliwych nawet po zjedzeniu samego żółtka.


