Jak pomóc dziecku radzić sobie z nudą?

Nuda - negatywny stan emocjonalny, polegający na uczuciu wewnętrznej pustki, braku zainteresowania, zniechęcenia czy obojętności. Gdy przeżywamy nudę, wszystko wydaje się nam nieciekawe i nic nam się nie chce, gdyż stanowi ona przeciwieństwo ciekawości oraz chęci do działania. Nuda jest też traktowana jako odmiana frustracji lub stresu. Z nią często wiążą się inne uczucia, jak smutek, zniechęcenie, złość na siebie czy na innych. Może być to stan chwilowy lub długotrwały, permanentny. Dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Szarość, jednostajność, beznadziejność, bezczynność, monotonia, stagnacja, zastój, martwota, drętwota to synonimy nudy. Są osoby, które prawie nigdy się nie nudzą bez względu na to, w jakiej sytuacji się znajdują, są też tacy, którzy znudzenie odczuwają częściej.

• znudzony wyraz twarzy
• ziewanie
• bezczynne chodzenie z kąta w kąt
• przekładanie przedmiotów, zabawek
• nieustanne marudzenie, zamęczanie rodziców pytaniami: „co mam robić?”, „w co mam się bawić?” i stwierdzeniami typu: „nudzę się.”
• bezmyślne wpatrywanie się w telewizor
• bierność, apatię, brak przejawów aktywności lub szybkie wycofywanie się ze stwierdzeniem, że coś jest nieciekawe i nie warto tego robić.

U dzieci naturalna jest ciekawość, zainteresowanie światem, przedmiotami, ludźmi, zjawiskami. W związku z tym, jeśli małe dziecko ciągle się nudzi, to oznacza, że może stać za tym jakiś problem.

Przyczyn nudy może być wiele. Może ona być spowodowana:

• jednostajnością
• brakiem zmiany otoczenia
• brakiem wystarczającej ilości bodźców (np. brak zabawek, niemożność uczestnictwa w zajęciach przedszkolnych czy zabawach z kolegami, samotność dziecka, monotonne lekcje, jednostajne popołudnia spędzane przed telewizorem)
• nadmiarem bodźców (np. za dużo zabawek czy sprzętu, dostęp do wszystkiego, zbyt dużo atrakcji na co dzień) - z jednej strony może to przeciążać dziecko, a z drugiej - daje efekt przyzwyczajenia przy jednoczesnym braku efektu nowości i atrakcyjności, co sprawia, że coraz mniej bodźców jest w stanie pobudzić ciekawość dziecka
• niedostosowaniem otoczenia i / lub sytuacji do możliwości dziecka (np. zadania zbyt łatwe lub zbyt trudne, brak odpowiedniego towarzystwa, mało atrakcyjne zajęcia czy przedmioty)
• cechami dziecka (np. niska zdolność koncentracji uwagi, co sprawia, że dziecko często przerzuca swoją uwagę z jednego „obiektu” na inny, szybko „nudząc się”)
• dawaniem gotowych rozwiązań czy doskonałych zabawek, które nie pozostawiają miejsca na własną inwencję, powodując spadek motywacji i pojawienie się znudzenia wszystkim, co dziecko otacza
• chorobą
• przepracowaniem, ciągłym stresem
• zmęczeniem, za którym idzie niechęć do podejmowania nawet interesującej aktywności
• lękiem przed porażką, ukrytym pod stwierdzeniami typu: „nie chcę tego robić, to będzie nudne” czy „matematyka jest nudna.” (czytaj: „trudna”)
• monotonią, powtarzaniem czegoś często - rutyna nie jest atrakcyjna i powoduje chęć ucieczki
• brakiem zainteresowań
• brakiem nawyków samodzielnego organizowania sobie czasu wolnego
• brakiem celów, do których warto dążyć
• brakiem ciekawości poznawczej.