Ćwiczenia i zabawy interakcyjne jako pedagogiczny środek pomocniczy przeciwko agresji

Zabawy oraz ćwiczenia interakcyjne są bardzo dobrym środkiem pomocniczym w przezwyciężaniu wściekłości i agresji u dzieci i młodzieży. Są łatwe do opanowania, nie wymagają dużych nakładów. Oferują otwarte systemy interakcyjne, które ułatwiają uczestnikom zdobywanie różnorodnych doświadczeń ze sobą samym, a także z innymi ludźmi. Dzieci mogą włączyć do sytuacji w zabawie swoje potrzeby i uczucia, działać aktywnie i według własnego uznania, a ponadto bez obaw doświadczać konsekwencji swojego postępowania.

W zabawie pobudzane są ważne procesy nauczania; mimo to zabawa nie jest "poważną" sytuacją. W jej trakcie wiele rzeczy jest dozwolonych i może sprawiać przyjemność, podczas gdy w życiu codziennym są one zwykle drażliwe i ewentualnie podlegają określonym sankcjom. Należą do nich np.:

• dynamika napięcia i odprężenia;
• rozwijanie fantazji aż do bezsensu, np. w grach słownych;
• ruch i kontakt fizyczny;
• możliwość "agresywnego" zachowania;
• radość z ponownego rozpoznawania, pewność, bezpieczeństwo i przyjemność wynikające z powtórzeń.

W zabawach agresywne zachowanie może zostać strategicznie wykorzystane w wybrany sposób, a tym samym spożytkowane w pokojowych zamiarach. Ćwiczenia te pełnią również funkcje wentyli pomagających odreagowywać napięcia.

Młodzi ludzie, którzy zachowują się agresywnie, cierpią często na zaburzenia świadomości swojego ciała, nie będąc w stanie nawiązywać "pozytywnych" kontaktów fizycznych. W trakcie zabawy - głównie ruchowej - mogą się nauczyć badać swoje własne ciało, panować nad nim, pozwalać się dotykać i samemu przyjaźnie dotykać. W ćwiczeniach i zabawach interakcyjnych, według Rosemarie Portmann (2002), agresjom można nadać określoną formę. Tego rodzaju pozorne walki spełniają szereg funkcji:

• służą wyrażaniu złości i wrogości;
• pozwalają na przenoszącą ulgę, regresję, to znaczy oddalają od społecznego przymusu;
• prowadzą paradoksalnie do solidarności i zaufania u uczestników;
• uwrażliwiają na społeczną definicję agresywnego zachowania;
• dzięki nim można bez wstydu i sankcji rozmawiać na tematy tabu, np. o przekleństwach;
• możliwa jest zamiana ról, także w formie odwróconej hierarchii.