OPUBLIKOWANO: 20 SIERPNIA 2015
ZAKTUALIZOWANO: 17 SIERPNIA 2017

Indywidualny program lub tok nauki

Opracowała: Marta Bobrowska, dyrektor zespołu szkół, ekspert ds. awansu zawodowego, specjalista ds. zarządzania, pedagog socjalny

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz.U. z 2002 r. Nr 3 poz. 28).

Jednym z podstawowych fundamentów funkcjonowania współczesnej szkoły jest indywidualizacja procesu nauczania. Zostało to zapisane w preambule Ustawy Prawo oświatowe, w słowach: „Szkoła powinna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju”. Obowiązująca podstawa programowa wskazuje indywidualizację jako podstawowy sposób pracy z uczniami, a wiele ministerialnych rozporządzeń narzuca, jak stosować ją w przypadkach szczególnych, np. przy niepełnosprawności. Zadaniem szkoły jest więc dobre zbadanie zarówno możliwości, jak i potrzeb każdego ucznia. Należy dokładnie sprawdzić, jakie zasoby wiedzy, umiejętności oraz doświadczeń on posiada, jakie ma zdolności ogólne i uzdolnienia specjalne, jakie są jego właściwości (np. pamięć, wyobraźnia), rozwój emocjonalny (szczególnie w zakresie motywacji czy aspiracji), możliwości fizyczne oraz w jakim środowisku się rozwija. Informacje te można pozyskiwać na różne sposoby, m.in. poprzez zapisy w opiniach lub orzeczeniach, analizę dokumentacji przebiegu nauczania, analizę wytworów ucznia lub obserwację. Całość zgromadzonych spostrzeżeń stanowi podstawę stymulowania rozwoju ucznia.

Wspieranie uczniów zdolnych

Indywidualny program lub tok nauki to dwa rozwiązania skierowane do uczniów zdolnych. Ich zadaniem jest umożliwienie rozwoju uzdolnień oraz ukończenia szkoły w skróconym czasie. Rozwiązania te zagwarantowane są w art. 115 ust. 2 Ustawy Prawo oświatowe, a uregulowane przez Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki.

Indywidualny program nauki