Kodeks przedszkolaka
Opracowała: Izabela Czaja-Antoszek, psycholog dziecięcy, pedagog, arteterapeuta, animator dramy i technik teatralnych, instruktor metod rozwoju ruchowego dziecka, prowadzi autorskie zajęcia twórcze i ogólnorozwojowe oraz warsztaty z umiejętności wychowawczych, a także Pracownię Psychologiczną Razem, założycielka grupy edukacyjnej Ideownia oraz stowarzyszenia psychologów i pedagogów Eksperto Centrum Specjalistów Rozwoju
Początek roku szkolnego jest czasem zarówno intensywnych działań organizacyjno-formalnych, jak i udzielania dzieciom wsparcia. Dla nowych przedszkolaków, które po raz pierwszy uczęszczają do placówki, to okres adaptacji i związanej z nim potrzeby bezpieczeństwa emocjonalnego. Im bardziej jasne i przejrzyste są zasady panujące w placówce, tym łatwiej dzieciom przejść proces adaptacji. Z kolei maluchy, które chodziły do przedszkola już wcześniej, potrzebują przypomnienia obowiązujących w nim reguł. Im szybciej nauczyciel to zrobi, tym pewniej poczują się dzieci, a to z kolei pozwoli im w pełni korzystać z możliwości edukacyjno-rozwojowych, jakie oferuje placówka.
Po co dzieciom potrzebne są zasady?
Z pewnością nie dla spokoju nauczyciela, jak często potocznie się sądzi. Zasady obowiązujące w grupie są jak drogowskazy, które pokazują dzieciom właściwą drogę, wspierając je i chroniąc przed zagubieniem w świecie społecznych relacji. Wychodzą naprzeciw jednej z najważniejszych potrzeb w tym okresie rozwojowym – poczuciu bezpieczeństwa emocjonalnego. Jasne, mówione zrozumiałym dla maluchów językiem, konsekwentne i adekwatne do sytuacji reguły zapewniają im poczucie stabilności i pewności siebie wobec rówieśników, nauczyciela oraz przestrzeni przedszkola. Zrozumienie i akceptacja zasad to jeden z elementów poprawnie zakończonej adaptacji dziecka do przedszkola. To, jakie reguły zdecyduje się wprowadzić nauczyciel, zależy od potrzeb jego i grupy oraz wiedzy wychowawcy o podopiecznych, o ich zasobach, najczęstszych sytuacjach konfliktowych, dotychczas sprawdzonych sposobach reagowania. Jednym słowem, ustanawianie zasad obowiązujących w nowym roku szkolnym za każdym razem musi być poprzedzone analizą tzw. potrzeb emocjonalnych grupy. Dodatkowo elementem kluczowym wprowadzania czy przypominania reguł jest utożsamienie się dzieci z nimi. W tym celu należy umiejętnie poprowadzić proces wyznaczania zasad, tak aby to przedszkolaki były pomysłodawcami większości z nich. Tylko wówczas, gdy nauczyciel może odnieść się do kodeksu wymyślonego i spisanego przez dzieci, jest w stanie skutecznie je egzekwować. Im bardziej będą one traktowane przez podopiecznych jako zewnętrzne, czyli narzucone przez nauczyciela, tym mniej będą oddziaływać na dzieci.
Jakich zasad mogą przestrzegać przedszkolaki?
Maluchy uczą się reguł od niemowlęctwa, czyli od pierwszego roku życia. Nawet zupełnie małe dzieci, obserwując reakcje rodziców, potrafią kierować swoim zachowaniem. Bez względu na wiek – czy to niemowlak, przedszkolak, czy uczeń – dzieci uczą się reguł przez postrzeganie, przyglądając się codziennie działaniom bliskich osób. Dorosły ma więc istotne znaczenie w procesie nabywania przez dzieci systemu zasad. Od wieku przedszkolnego w coraz większym stopniu wpływ na malucha mają także osoby spoza kręgu rodzinnego.
- Dwa–trzy lata
