OPUBLIKOWANO: SIERPIEŃ 2015

Pensum uśrednione

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).

Pensum nauczyciela

Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, czyli nauczycielskie pensum, jest uregulowany w art. 42 ust. 3 Karty nauczyciela. W przepisie tym znajduje się tabela określająca wymiar pensum dla nauczycieli, który różni się w zależności od tego, w jakiego typu jednostce oświatowej są oni zatrudnieni lub jakie sprawują w niej funkcje. W przypadku przedszkoli wymiar może być również zróżnicowany w zależności od wieku wychowanków danej grupy (nauczyciele placówek przedszkolnych pracujących z grupami dzieci 6-letnich mają pensum ustalone w wysokości 22 godzin, natomiast pozostali – 25 godzin). W tym przypadku mamy zatem do czynienia z tą samą jednostką systemu oświaty, a zróżnicowanie wysokości pensum nastąpiło w oparciu o kryterium wieku dzieci uczących się w danej grupie. Kolejne kryterium różnicuje wielkość pensum w zależności od rodzaju jednostki systemu oświaty, w której zatrudniony jest nauczyciel. I tak nauczyciele przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół specjalnych, liceów ogólnokształcących, przedmiotów teoretycznych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, w tym w szkołach specjalnych i szkolenia rzemieślniczego w schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, mają pensum ustalone na 18 godzin. Z kolei  wymiar godzin pracy nauczycieli praktycznej nauki zawodu we wszystkich typach szkół i na kwalifikacyjnych kursach zawodowych wynosi 22 godziny. 26-godzinne pensum zostało z kolei ustalone dla wychowawców świetlic szkolnych i półinternatów (z wyjątkiem wychowawców świetlic szkół specjalnych), świetlic i klubów środowiskowych, w tym: profilaktyczno-wychowawczych i terapeutycznych, wychowawców młodzieżowych ośrodków socjoterapii. Wychowawcy internatów, burs, ogrodów jordanowskich, świetlic dworcowych, stałych szkolnych schronisk młodzieżowych mają pensum 30-godzinne.

Pomimo rozbudowanej struktury przywołana regulacja art. 42 KN nie zawiera jednak wszelkich możliwych konfiguracji pensum, jakie nauczyciel może odpracowywać w ciągu tygodnia. Nie wskazuje bowiem sposobu obliczania godzin pracy pedagogów łączących w trakcie tygodnia pracy zadania, dla których pensum zostało ustalone w różnej wysokości.