OPUBLIKOWANO: LIPIEC 2015
ZAKTUALIZOWANO: 17 SIERPNIA 2017

Organizacja zajęć z języka migowego

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 204 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1264 ze zm.).

1 września 2015 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu tego Rozporządzenia, celem nowelizacji jest wprowadzenie zmian porządkujących, dostosowujących oraz uwzględniających problemy występujące w praktyce stosowania przepisów. Zmiany wprowadzone w ramowych planach nauczania dotyczą:

• umożliwienia prowadzenia w szkołach nauki języka migowego,
• włączenia wymiaru godzin przeznaczonego na język obcy nowożytny, edukację muzyczną, edukację plastyczną, zajęcia komputerowe i wychowanie fizyczne do pozostałych rodzajów edukacji wczesnoszkolnej,
• określenia minimalnej liczby godzin przeznaczonych na nauczanie każdego z dwóch języków obcych w gimnazjum, liceum ogólnokształcącym i technikum dla dzieci i młodzieży,
• uszczegółowienia przepisów związanych z realizacją przedmiotów uzupełniających.

Uzasadnienie dla wprowadzenia nauki języka migowego

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu Rozporządzenia zmieniającego, propozycja umożliwienia nauki języka migowego jest odpowiedzią na rekomendacje dotyczące zwiększenia dostępu do nauki języka migowego przede wszystkim dla uczniów niesłyszących, zgodnie z wyborem ich rodziców, w celu podniesienia umiejętności posługiwania się tym językiem, zgłaszane m.in. przez Polski Związek Głuchych oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.

Uzasadnienie wskazuje również, że w przypadku uczniów niesłyszących, dla których język migowy jest pierwszym, naturalnym językiem, zarówno zdobywanie wiedzy o świecie, jak i komunikowanie się z otoczeniem odbywają się za pośrednictwem tego języka. Sprawne posługiwanie się językiem migowym zmniejsza u tych dzieci ryzyko narastania problemów edukacyjnych i emocjonalnych, sprzyjając osiąganiu lepszych efektów kształcenia.

Regulacje Rozporządzenia

Nowelizacja z 29 grudnia 2014 r. w zakresie dotyczącym języka migowego polega na wprowadzeniu do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych § 3 ust. 1 pkt 3. Zmiana ta powoduje, że znowelizowany przepis § 3 wygląda następująco:

„§ 3.1 Organ prowadzący szkołę, na wniosek dyrektora szkoły, może przyznać nie więcej niż 3 godziny tygodniowo dla każdego oddziału (grupy międzyoddziałowej lub grupy międzyklasowej) w danym roku szkolnym, a w przypadku szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich – od 6 do 12 godzin, na:

1. okresowe lub roczne zwiększenie liczby godzin wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych,
2. realizację następujących dodatkowych zajęć edukacyjnych rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów: