OPUBLIKOWANO: MAJ 2015

Zatrudnianie nauczycieli w ramach programów unijnych

Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 357),
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1115 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1207 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli szkół artystycznych, placówek kształcenia artystycznego i placówek doskonalenia nauczycieli (Dz.U. z 2014 r. poz. 784).

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 31 marca 2015 r., to blisko 80 stronicowy akt prawny służący wykonaniu Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 września 2013 r. (sygn. akt K 35/12) w zakresie, w jakim orzeczenie zakwestionowało dotychczasowe przepisy dotyczące oceniania i promowania uczniów. Nowe normy prawne musiały wejść w życie przed 9 kwietnia 2015 r., w tym terminie bowiem utracił moc przepis art. 22 ust. 2 pkt 4 Ustawy o systemie oświaty oraz wydane na jego podstawie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach i Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 8 kwietnia 2008 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w publicznych szkołach i placówkach artystycznych.

Konieczność nadania projektowi szybkiej ścieżki legislacyjnej ustawodawca wykorzystał dodatkowo do uregulowania innej problematycznej kwestii funkcjonowania szkół, która jednakże nie miała związku przyczynowego z orzeczeniem TK. W ustawie nowelizującej przewidziano nowe przepisy pozwalające szkołom na większe zaangażowanie swoich nauczycieli w zajęcia i projekty finansowane ze środków unijnych. Niestety, nie można stwierdzić, że nowe przepisy art. 5b, 7e uso. oraz art. 30 ust. 10b i 35a są przykładem poprawnej legislacji. Jedynie pośpiech tłumaczy autorów projektu.

Istota problemu

Odkąd Polska jest członkiem Unii Europejskiej, stało się możliwe wykorzystywanie funduszy europejskich na organizowanie dodatkowych zajęć, czy też programów edukacyjnych lub wyrównawczych w szkołach. Ze środków unijnych nie można jednakże finansować działalności statutowej (obowiązkowej) szkoły, gdyż byłoby to sprzeczne z zasadą dodatkowości, która nie pozwala na zastępowanie wynikających z przepisów zobowiązań budżetowych finansowaniem ze środków unijnych.