OPUBLIKOWANO: KWIECIEŃ 2015
ZAKTUALIZOWANO: 4 WRZEŚNIA 2017

Dane wrażliwe w szkole

Opracował: Łukasz Zegarek, prawnik specjalizujący się w zagadnieniach z zakresu ochrony danych osobowych

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 922),
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych (Dz.U. z 2004 r. Nr 100 poz. 1024),
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2016r. poz. 1943 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm.),
• Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1886 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 199),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych (Dz.U. z 1992 r. Nr 36 poz. 155 ze zm.).

Każda szkoła, niezależnie od swojej wielkości czy typu, realizując swoje zadania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, przetwarza dane osobowe. Są to w głównej mierze informacje dotyczące jej uczniów, ich rodziców oraz nauczycieli. Zebrane dane stanowią fundament funkcjonowania placówki dydaktycznej.

Ustawa o ochronie danych osobowych wyróżnia dwie kategorie danych osobowych: zwykłe oraz wrażliwe (inaczej: szczególnie chronione, sensytywne, intymne).

Pojęcie danych wrażliwych

W art. 27 ust. 1 uodo. wymienia się kategorie danych, które zaliczamy do danych wrażliwych. Wyliczenie to ma charakter enumeratywny, tzn. przedstawiony w powołanym artykule katalog jest katalogiem zamkniętym. Ustawodawca za dane szczególnie chronione uznaje: informacje ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub zawodową, dane o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym oraz dane dotyczące skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.

Do katalogu danych wrażliwych z całą pewnością nie należy zaliczać informacji drażliwych kulturowo, czyli np. informacji o wieku, stanie cywilnym, majątku czy numerze konta bankowego.

Co do zasady przetwarzanie danych wrażliwych jest zakazane. Wyjątki od tej reguły przewiduje art. 27 ust. 2 pkt 1–10 Ustawy o ochronie danych osobowych. W przypadku szkoły w większości wypadków przesłankę legalizującą przetwarzanie przez nią danych szczególnie chronionych będzie stanowił przepis prawa bądź wyrażona na piśmie zgoda osoby, której dane dotyczą.

Dane wrażliwe uczniów

Wbrew pozorom katalog danych wrażliwych dotyczących uczniów przetwarzany przez szkoły jest dość duży. Pierwszym nasuwającym się przykładem jest gromadzenie przez placówkę informacji o stanie zdrowia jej wychowanków. Przede wszystkim są to orzeczenia o niepełnosprawności oraz orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.