OPUBLIKOWANO: KWIECIEŃ 2015
Badania do celów
sanitarno-epidemiologicznych
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 947 ze zm.),
- Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 594),
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Pracodawcy, na podstawie art. 229 Kodeksu pracy, zobowiązani są do kierowania pracowników na obowiązkowe badania lekarskie. Pracodawca wystawia skierowanie przed podjęciem pracy przez pracownika (badania wstępne) oraz w trakcie wykonywania pracy (badania okresowe i kontrolne). Co więcej, nie może on dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Na pracodawcy może dodatkowo ciążyć obowiązek skierowania pracownika na badania lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych. Badania te są przeprowadzane w związku z wykonywaniem lub podejmowaniem przez pracowników określonych prac i służą wykluczeniu stanów chorobowych stanowiących przeciwwskazanie do podejmowania tych prac. W ostatnich latach zasady, na jakich są one przeprowadzane, ich zakres oraz rodzaj dokumentacji wydawanej w związku z nimi uległy znacznym zmianom. Mimo że przepisy w tym zakresie weszły w życie już kilka lat temu, to w praktyce nadal rodzi się wiele pytań i wątpliwości, w szczególności z powodu niewydania przez ministra zdrowia rozporządzeń wykonawczych. Warto zatem omówić tę kwestię szczegółowo.
Podstawa prawna
Podstawa prawna wykonywania badań sanitarno-epidemiologicznych pracowników wynika z art. 6 Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz z art. 59 Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Pierwszy z tych przepisów stanowi, że obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym podlegają m.in. osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby. Natomiast zgodnie z art. 59 drugiej z wymienionych ustaw, osoba pracująca w styczności z żywnością powinna uzyskać określone przepisami Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.
Z powyższych przepisów wynika zatem obowiązek kierowania na badania do celów sanitarno-epidemiologicznych dwóch kategorii pracowników:
- podejmujących i wykonujących prace, przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby,
- podejmujących prace i pracujących w styczności z żywnością.
Zakres chorób, w kierunku których zleca się wykonanie badań sanitarno-epidemiologicznych, wynika z aktualnej wiedzy medycznej w zakresie epidemiologii chorób zakaźnych i sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w Polsce i jest znany przeprowadzającym je lekarzom. Załącznik do Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
