OPUBLIKOWANO: MARZEC 2015

Kwalifikacje do prowadzenia zajęć z języka obcego w przedszkolu

Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2014 r. poz. 803),
• Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1207 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2014 r. poz. 1084),
• Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2014 r. poz. 1170),
• Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz.U. z 2010 r. Nr 161 poz. 1080 ze zm.).

Organizowanie przez przedszkola zajęć z języka obcego stało się powszechnym elementem polskiej edukacji wczesnoszkolnej. Dotychczas nauczanie języka obcego mogło być prowadzone przez szkoły podstawowe z oddziałami przedszkolnymi, przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego w formie zajęć dodatkowych (opisanych w statutach) lub podczas opłacanych przez rodziców zajęć dodatkowych, oferowanych poza statutową ofertą placówek wychowania przedszkolnego. Organizacja takich zajęć, oczywiście poza aspektem finansowym, nie budziła większych problemów. Dla wszystkich było oczywiste, że zajęcia z języka obcego powinny być prowadzane przez osoby mające wykształcenie kierunkowe, w szczególności nauczania języka obcego dzieci najmłodszych. Taki stan prawa utrzymywał się do 1 września 2014 r., kiedy weszło w życie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego

Rozporządzenie nowelizujące wprowadziło nową podstawę programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. Nowa podstawa przewiduje wprowadzenie nowego celu wychowania przedszkolnego – „przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym poprzez rozbudzanie ich świadomości językowej i wrażliwości kulturowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych na dalszych etapach edukacyjnych, a w przypadku dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym – rozwijanie świadomości istnienia odmienności językowej i kulturowej”. Zdefiniowanie nowego celu wiąże się z określeniem nowego obszaru działalności edukacyjnej przedszkola, wskazującym, jakie umiejętności i wiadomości w zakresie posługiwania się językiem obcym nowożytnym powinno posiadać dziecko po zakończeniu edukacji przedszkolnej (obszar nr 16 zmienionej podstawy). W nowej podstawie programowej wskazano, że po ukończeniu przedszkola (innej formy wychowania przedszkolnego, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej) dziecko w zakresie posługiwania się językiem obcym nowożytnym:

• uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych,
• rozumie bardzo proste polecenia i reaguje na nie,
• powtarza rymowanki, łatwe wierszyki i śpiewa piosenki w grupie,
• rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami.

Założeniem ustawodawcy było obowiązkowe stosowanie nowej podstawy programowej w stosunku do wszystkich oddziałów w przedszkolu lub wszystkich dzieci realizujących wychowanie przedszkolne w innej formie od 1 września 2017 r. W okresie przejściowym, tj. od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2017 r., będzie następowało stopniowe przechodzenie na nową podstawę programową. Już w roku szkolnym 2014/2015 jest możliwe stosowanie przez przedszkole we wszystkich lub niektórych oddziałach lub w stosunku do dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego nowych rozwiązań, o ile dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej uzyskał zgodę organu prowadzącego. Z kolei w roku szkolnym 2015/2016 nowa podstawa programowa będzie musiała być stosowana obligatoryjnie do wszystkich dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub korzystających z wychowania przedszkolnego w innej formie, czyli do grup pięciolatków (§ 2 ust. 2 Rozporządzenia