OPUBLIKOWANO: SIERPIEŃ 2011

ZAKTUALIZOWANO: GRUDZIEŃ 2014

Przekwalifikowanie nauczyciela (nabycie dodatkowych kwalifikacji)

Opracowała: Joanna Swadźba, prawnik

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1207),
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli szkół artystycznych, placówek kształcenia artystycznego i placówek doskonalenia nauczycieli (Dz.U. z 2014 r. poz. 784),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie sposobu podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli pomiędzy budżety poszczególnych wojewodów, form doskonalenia zawodowego dofinansowywanych ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania tych środków (Dz.U. z 2002 r. Nr 46 poz. 430).

W dzisiejszych czasach powszechnie podkreśla się konieczność doskonalenia zawodowego nauczycieli m.in. w celu podniesienia efektywności szkolnictwa. Wiadomo również, że oświata dostosowuje się do potrzeb uczniów, ale także do potrzeb nauczycieli. W związku z tym nauczyciel w procesie edukacyjnym nie może jedynie korzystać z wiedzy uzyskanej przed laty. Z jednej strony musi być na bieżąco z nowymi treściami i metodami nauczania, a z drugiej zmieniająca się rzeczywistość zmusza go do tego, by był wszechstronny. Nauczyciele muszą nie tylko podnosić kwalifikacje, ale wręcz zdobywać nowe.

Sytuacja demograficzna powoduje, że w wielu placówkach nie ma już dalszej możliwości zatrudniania nauczycieli lub zatrudnienia ich w pełnym wymiarze czasu pracy. Często jedynie zdobycie uprawnień do nauczania kolejnego przedmiotu, na który istnieje obecnie w jednostce zapotrzebowanie, daje nauczycielowi szansę zachowania etatu. Taka sytuacja zmusza nauczycieli do uzyskania kwalifikacji do nauczania drugiego lub kolejnego przedmiotu. Niestety nie zawsze jest to wystarczające, ponieważ z powodu spadku liczby uczniów w szkołach część nauczycieli stanęła przed wizją zmiany zawodu.

Przekwalifikowanie nauczyciela od strony prawnej

Przepisy oświatowe nie traktują wprost o przekwalifikowaniu nauczycieli. Jednak oczywistym wydaje się, że do przekwalifikowania rozumianego jako zdobycie przez nauczyciela dodatkowych uprawnień stosować należy przepisy dotyczące doskonalenia zawodowego nauczycieli.

Z art. 12 ust. 3 Karty nauczyciela wynika zobowiązanie nauczyciela do podnoszenia swojej wiedzy ogólnej i zawodowej. Ma on obowiązek podejmowania działań w celu doskonalenia zawodowego. Natomiast zgodnie z treścią art. 7 KN, dyrektor placówki odpowiedzialny jest w szczególności za zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym.

Konieczność przekwalifikowania rodzi wiele pytań i wątpliwości ze strony nauczycieli.