OPUBLIKOWANO: STYCZEŃ 2015

Zmiany w prawie w 2015 roku

Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
• Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 827 ze zm.),
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 7 ze zm.),
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 136 poz. 914 ze zm.),
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2014 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 1220),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 sierpnia 2013 r. w sprawie udzielania gminom dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 956),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej dnia 14 lipca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz.U. z 2014 r. poz. 1142),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r. poz. 532),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2014 r. poz. 803),
• Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2009 r. Nr 168 poz. 1324 ze zm.).

Prezentujemy podsumowanie zmian w prawie oświatowym, które wejdą w życie w nowym roku kalendarzowym, a także omówienie najważniejszych projektów nowelizacji. Praktyczne kompendium pozwoli uporządkować wiedzę i przygotować się do nowych obowiązków.

Zmiany w Ustawie o systemie oświaty, które wejdą w życie 1 stycznia 2015 r.

Wynikają one z dwóch ustaw nowelizujących:

• Ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawy przedszkolnej),
• Ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawy rekrutacyjnej).

Zapewnienie miejsca w placówce

Nowelizacja przewiduje wejście w życie w nowym roku kalendarzowym ust. 4b w art. 14 Ustawy o systemie oświaty. Przepis ten nakłada nowy obowiązek na dyrektorów przedszkoli oraz na wójtów (burmistrzów, prezydentów miast). Mianowicie w przypadku, gdy liczba dzieci, którym gmina ma obowiązek zapewnić możliwość korzystania z wychowania przedszkolnego, zamieszkałych na jej obszarze i zgłoszonych podczas rekrutacji do:

• publicznego przedszkola,
• publicznej innej formy wychowania przedszkolnego,

przewyższy liczbę miejsc w tej placówce, jej dyrektor będzie zobowiązany poinformować wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o nieprzyjęciu dziecka. Następnie wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie musiał pisemnie wskazać rodzicom inne publiczne bądź niepubliczne przedszkole (publiczną lub niepubliczną inną formę wychowania przedszkolnego), które jest w stanie przyjąć wychowanka. Powinien przy tym uwzględnić fakt, by czas pracy wskazanej przez niego placówki był zbliżony do czasu pracy tej placówki, o przyjęcie do której ubiegali się rodzice.

Zamiarem projektodawcy była z pewnością chęć pomocy opiekunom w skutecznym odnalezieniu miejsca w przedszkolu dla ich dziecka. Należy się jednak zastanowić, czy takie swoiste „wyręczanie” ich ma sens. Któż lepiej niż sami rodzice będzie starał się o znalezienie jak najdogodniejszego przedszkola dla swojej pociechy? Tymczasem na wójcie będzie spoczywał obowiązek wskazania placówki, która dla rodziców może okazać się całkowicie nieatrakcyjna. Nowe wymaganie może zatem stać się dodatkowym obciążeniem dla dyrektorów i organów JST, nieprzekładającym się na korzyści dla rodziców.

Dowóz dzieci do przedszkola

Ustawa przedszkolna zakłada także wprowadzenie zmian w zakresie zasad organizowania transportu dzieci do przedszkoli. Artykuł 10 ustawy przedszkolnej wiąże się ze zobligowaniem gminy do zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrotu kosztów przejazdu przedszkolaka i opiekuna środkami komunikacji publicznej, gdy dowożenie zapewniają rodzice, a droga dziecka spełniającego roczny obowiązek przedszkolny przekracza trzy km.

Właściwa zmiana przepisów w tym zakresie (zmiana art. 14a ust. 2 i 3 uso.) wejdzie w życie dopiero 1 września 2017 r. Regulacje w nowym kształcie (obowiązujące od 1 września 2017 r.) nie uwzględniają już w swoim brzmieniu istnienia oddziałów przedszkolnych zorganizowanych przy szkołach podstawowych, dlatego też konieczne stało się wydanie przepisu przejściowego, który pozwalałbym gminom na zapewnianie bezpłatnego transportu dzieci realizujących obowiązek rocznego przygotowania już od 2015 r., a który uwzględniałby jednocześnie istnienie oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych. Przepis przejściowy art. 10 ustawy przedszkolnej wejdzie więc w życie 1 stycznia 2015 r. i będzie obowiązywał w latach szkolnych 2015/2016 i 2016/2017.

Informowanie o dzieciach nieprzyjętych do przedszkola

Ustawa rekrutacyjna przewiduje wejście w życie nowych ust. 11 i 12 w art. 14d Ustawy o systemie oświaty. Nowe przepisy dotyczą zasad przekazywania informacji w zakresie dzieci nieprzyjętych w danym roku szkolnym do przedszkola i innej formy wychowania przedszkolnego w związku z ubieganiem się o dotację celową, o której mowa w art. 14d uso. Informacje, przekazywane przez dyrektora przedszkola lub szkoły, wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i wojewodę zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie udzielania gminom dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego powinny zawierać dane wskazane w nowym ust. 11 art. 14d uso., do których należą:

• imię, nazwisko, data urodzenia oraz numer PESEL dziecka, a w przypadku braku numeru PESEL – seria i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
• imiona i nazwiska rodziców,
• adres miejsca zamieszkania rodziców i dziecka.

Zgromadzone w ten sposób dane powinny być przechowywane przez okres dwóch lat od dnia ich przekazania (art. 14d ust. 12).

Zmiany dotyczące placówek doskonalenia zawodowego

Od 1 stycznia 2015 r. zmienione zostaną przepisy dotyczące zasad działania placówek doskonalenia zawodowego wprowadzone przez Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej dnia 14 lipca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli. W efekcie poszerzony zostanie zakres zadań, które będą realizowane wyłącznie przez akredytowane placówki doskonalenia zawodowego nauczycieli. Będą one mogły prowadzić kursy kwalifikacyjne dla nauczycieli w zakresie:

• przygotowania pedagogicznego do nauczania języka obcego,
• wczesnego nauczania języka obcego,
• zarządzania oświatą,