Dni wolne od zajęć a dni wolne od pracy

OPUBLIKOWANO: STYCZEŃ 2015

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.),
Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 90),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. z 2002 r. Nr 46 poz. 432 ze zm.).

Nauczyciel w trakcie tygodnia pracy jest zobligowany wykonywać szereg obowiązków. Jedynie część z nich składa się na nauczycielskie pensum, którego wymiar jest określony w art. 42 ust. 3 Karty nauczyciela. Przykładowo regulacja ta określa, że tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół specjalnych, liceów ogólnokształcących, przedmiotów teoretycznych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe wynosi 18 godzin, co oznacza, że pensum nauczycieli zatrudnionych w tych jednostkach wynosi mniej niż połowa tygodniowego czasu pracy nauczyciela, który w myśl art. 42 ust. 1 KN nie może przekraczać 40 godzin na tydzień w przypadku nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć. Oznacza to, że pozostały tygodniowy czas pracy nauczyciela wypełniają zajęcia wskazane w art. 42 ust. 2 pkt 2 KN, zgodnie z którym poza godzinami zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wykonuje on inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów. W ramach tych zajęć:

nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym placówek specjalnych, jest zobowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem tych wyznaczonych do zwiększenia liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze dwóch godzin w tygodniu,
nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest zobowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem tych wyznaczonych do zwiększenia liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze jednej godziny w tygodniu.

Ponadto w ramach czasu pracy nauczyciel wykonuje zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do lekcji, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Jak zatem wynika z przytoczonych regulacji, samo prowadzenie zajęć to jedynie jeden z elementów składających się na całość pracy nauczyciela, co prowadzi oczywiście do wniosku, że czym innym są dni wolne od pracy, a czym innym te wolne od zajęć dydaktycznych – w przypadku tych drugich nauczyciel może nie spędzać czasu przy tablicy, nadal jednak powinien być obecny w pracy i wykonywać inne czynności.

Dni ustawowo wolne od pracy

Dni ustawowo wolne od pracy określa Ustawa o dniach wolnych od pracy, obejmująca wszystkie kategorie pracowników, w tym również nauczycieli. Stosownie do jej regulacji dniami wolnymi od pracy są:

1 stycznia – Nowy Rok,
6 stycznia – Święto Trzech Króli,
pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
drugi dzień Wielkiej Nocy,
1 maja – święto państwowe,
3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
pierwszy dzień Zielonych Świątek,
dzień Bożego Ciała,
15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
1 listopada – Wszystkich Świętych,
11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia,
niedziele.