OPUBLIKOWANO: STYCZEŃ 2015

Konfliktowy nauczyciel

Opracowała: Joanna Swadźba, prawnik

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (Dz.U. z 2012 r. poz. 1538).

Konflikt jest zjawiskiem nieuniknionym, wpisanym w życie każdej społeczności. Ludzie różnią się, mają odmienne charaktery, temperamenty, podglądy, interesy i oczekiwania. Szkoła jest jednym z miejsc ścierania się indywidualności, a więc polem do powstawania sytuacji konfliktowych. Czasem niewielkie z początku nieporozumienie w gronie nauczycieli może przeobrazić się w ostrą polemikę. Zdarza się, że nauczyciel popada w spór z dyrektorem placówki, z innymi pedagogiem, a nawet z całą radą pedagogiczną.

Zwykle sytuacja konfliktowa wywołuje stres, zakłóca współpracę w zespole pedagogicznym, niekorzystnie wpływa na całość procesu dydaktyczno-wychowawczego i może negatywnie rzutować na pracę nauczyciela z uczniami. Konflikty w gronie pedagogicznym dezorganizują wzajemne stosunki w pracy, powodują osłabienie dyscypliny, izolację, manifestację wrogości i poczucie zagrożenia. W najbardziej drastycznych przypadkach mogą doprowadzić do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego i fizycznego skłóconych stron.

Przyczyn sporu jest wiele. Zdarza się, że leżą one w błędnym podziale kompetencji, mogą być również wynikiem autorytatywnego stylu kierowania szkolą, braku sprawnej organizacji pracy szkoły, nierównego traktowania pracowników, nieprzestrzegania dyscypliny pracy, narzuconego (bez uzgodnienia) przydziału zajęć dydaktyczno-wychowawczych, braku troski o sprawy bytowe nauczycieli (ze strony dyrektora, ogniska, organizacji), niezdrowej atmosfery wywołanej intrygami i plotkami, braku obiektywizmu przy dokonywaniu ocen pracy nauczycieli czy też podczas przyznawania nagród i wyróżnień.

Niezależnie od przyczyny, przedłużający się konflikt z pewnością dezorganizuje pracę w szkole. Stąd też przed dyrektorem stoi zadanie złagodzenia waśni, a przede wszystkim niedopuszczania do nich. W pierwszej kolejności to dyrektor odpowiedzialny jest za sprawną organizację pracy. Jego zadaniem jest takie kierowanie placówką, aby ryzyko pojawienia się w niej konfliktu ograniczyć do minimum, a w razie jego wystąpienia – podejmowanie środków zaradczych. Jeśli jednak nie jest to możliwe, jakie kroki może podjąć dyrektor, aby rozwiązać powstały problem?

Komunikacja i inne formy rozwiązania konfliktu