Opublikowano: październik 2014
Urlop wypoczynkowy w przedszkolu niepublicznym
Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.).
W zakresie urlopów wypoczynkowych w przedszkolach niepublicznych obowiązują co do zasady odpowiednie regulacje zawarte w dziale siódmym Kodeksu pracy. W art. 91b Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.) brak jest bowiem odpowiedniej regulacji, która pozwalałaby na bezwzględne stosowanie wobec nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach niepublicznych takich samych przepisów w zakresie urlopów jak wobec nauczycieli zatrudnionych w placówkach publicznych. Oznacza to, że bez wprowadzania w przedszkolu niepublicznym szczególnych rozwiązań organizacyjnych pracownicy zarówno pedagogiczni, jak i niepedagogiczni objęci zostaną ogólnymi zapisami regulującymi zasady udzielania urlopów wypoczynkowych.
Jednak konieczność pogodzenia sprawnego funkcjonowania niepublicznej placówki oświatowej z chęcią wykorzystania przez nauczycieli przysługujących im urlopów wypoczynkowych może – bez odpowiednich rozwiązań – powodować trudności. W ciągu roku szkolnego może bowiem okazać się kłopotliwe znalezienie zastępstwa dla kilku nauczycieli, którzy postanowili udać się na urlop wypoczynkowy w tym samym czasie. Aby zapobiec tego typu problemom, przedszkole powinno zsynchronizować terminy urlopów pracowników pedagogicznych w taki sposób, aby wypadały one w okresie wakacyjnym (w tym zwłaszcza w czasie przerwy wakacyjnej, jeżeli jest ona przewidziana w danej placówce), natomiast w ciągu roku szkolnego w taki sposób, by nie dochodziło do problemów z zastępstwami.
W przypadku pozostałych okresów przerw w pracy przedszkola, jeżeli są one przewidziane, może nastąpić zwolnienie nauczycieli z obowiązku świadczenia pracy przy jednoczesnym zachowaniu wynagrodzenia w sytuacji, gdy przedszkole nie prowadzi wówczas żadnych zajęć dla wychowanków. Należy pamiętać, że w powyższych przypadkach nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia, przy czym okresu przerwy wakacyjnej nie można traktować jako czasu przestoju w rozumieniu art. 81 k.p.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Zgodnie z art. 152 § 1 k.p. pracownikom przedszkoli niepublicznych przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownicy nie mogą także zrzec się prawa do urlopu, nie jest więc możliwe oddawanie swojego urlopu innym pracownikom ani zrezygnowanie z niego na rzecz świadczeń finansowych wypłacanych przez pracodawcę. Urlop co do zasady powinien być wykorzystany w naturze, w wymiarze określonym w art. 154 k.p., a więc:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Obliczając powyższe okresy zatrudnienia, należy oczywiście brać pod uwagę nie tylko okres zatrudnienia pracownika w obecnym miejscu pracy, ale sumę wszystkich dotychczasowych okresów zatrudnienia. Nie mają znaczenia także przerwy między poszczególnymi okresami zatrudnienia ani sposób ustania stosunku pracy w poprzednich miejscach zatrudnienia (art. 1541 § 1 k.p.). Przepisy przewidują także, w art. 155 k.p., możliwość doliczenia do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, okresów dodatkowych, wynikających z faktu ukończenia przez pracownika wybranych etapów nauki. Doliczeniu podlega więc ukończenie:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż trzy lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż pięć lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – pięć lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – cztery lata,
- szkoły policealnej – sześć lat,
- szkoły wyższej – osiem lat.