OPUBLIKOWANO: PAŹDZIERNIK 2014

Urlop wypoczynkowy nauczycieli w szkole a inne rodzaje urlopów

Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. z 2002 r. Nr 46 poz. 432 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji roku szkolnego w publicznych szkołach i placówkach artystycznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 82 poz. 761 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji roku szkolnego w szkołach w zakładach poprawczych i w schroniskach dla nieletnich (Dz.U. z 2004 r. Nr 188 poz. 1947).

Karta nauczyciela zawiera odrębne od uregulowań zawartych w Kodeksie pracy przepisy odnoszące się do urlopu wypoczynkowego. Korzystanie z urlopów wypoczynkowych przez nauczycieli w szkołach odbywa się na nieco innych zasadach niż w przypadku ogółu pracowników, a także nauczycieli zatrudnionych w placówkach nieferyjnych, jak przedszkola, dlatego też często kwestie udzielania oraz przebiegu takiego urlopu budzą wiele wątpliwości. Poniższe opracowanie omawia najważniejsze zagadnienia dotyczące korzystania z urlopów wypoczynkowych przez nauczycieli zatrudnionych w szkołach, także w związku z korzystaniem przez nich z innych rodzajów urlopów.

Podstawa prawna udzielania nauczycielom zatrudnionym w placówkach feryjnych urlopu wypoczynkowego została zawarta w art. 64 ust. 1 KN. Zgodnie z tym przepisem, „nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania”. W porównaniu z innymi pracownikami rozwiązania urlopowe nauczycieli zatrudnionych w placówkach feryjnych należą do regulacji szczególnych, które wyczerpująco określają to zagadnienie. Oznacza to, że w przypadku nauczycieli zatrudnionych w szkołach nie znajdą zastosowania ogólne przepisy prawa pracy zamieszczone w Kodeksie pracy. Należy jednak zauważyć, że przepisy szczególne nie odbiegają znacznie od rozwiązań zawartych w przepisach określających zasady udzielania urlopów na ogólnych zasadach, ciężko się tu doszukiwać istnienia istotnych przywilejów pracowniczych. Co więcej, rozwiązania urlopowe zastosowane w przypadku nauczycieli zatrudnionych w placówkach feryjnych są w niektórych punktach nawet bardziej rygorystyczne niż te przedstawione w przepisach ogólnych.

Kiedy na urlop?

Zasady udzielania urlopu nauczycielom placówek feryjnych są dostosowane do trybu pracy danej jednostki. Oznacza to, że wymiar ich urlopu odpowiada okresowi trwania ferii. Urlop ten nie może być wykorzystywany w dowolnym okresie roku, a jedynie w czasie trwania ferii. Zgodnie natomiast z art. 22 ust. 2 pkt 7 Ustawy o systemie oświaty, organizację roku szkolnego, uwzględniającą w szczególności terminy rozpoczynania i kończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych, przerw świątecznych i ferii szkolnych określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Jest to jednoznaczne z faktem, że wymiar urlopu nauczycieli zatrudnionych w placówkach feryjnych nie jest sztywnie uregulowany w przepisach, natomiast zależy od aktualnego brzmienia:

• Rozporządzenia w sprawie organizacji roku szkolnego – w przypadku nauczycieli zatrudnionych w szkołach publicznych, z wyjątkiem publicznych szkół artystycznych i szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich,
• Rozporządzenia w sprawie organizacji roku szkolnego w publicznych szkołach i placówkach artystycznych – w przypadku nauczycieli zatrudnionych w publicznych szkołach i placówkach artystycznych,
• Rozporządzenia w sprawie organizacji roku szkolnego w szkołach w zakładach poprawczych i w schroniskach dla nieletnich – w przypadku nauczycieli zatrudnionych w szkołach w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.