OPUBLIKOWANO: WRZESIEŃ 2014

Dzień aktywności w przedszkolu – projektowanie wersji alternatywnej

Opracowały: Izabela Czaja-Antoszek, psycholog dziecięcy, pedagog, arteterapeuta, animator dramy i technik teatralnych, instruktor metod rozwoju ruchowego dziecka, prowadzi autorskie zajęcia twórcze i ogólnorozwojowe oraz warsztaty z umiejętności wychowawczych, a także Pracownię Psychologiczną Razem, założycielka grupy edukacyjnej Ideownia oraz stowarzyszenia psychologów i pedagogów Eksperto Centrum Specjalistów Rozwoju; oraz Ewelina Musiał, psycholog i pedagog, instruktor terapii zajęciowej osób niepełnosprawnych intelektualnie, interesuje się terapią przez zabawę i bajkoterapią

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.).

W przedszkolny rozkład dnia wpisane są najczęściej trzy posiłki, zajęcia dydaktyczne, spacer, odpoczynek oraz zabawy krótkie, integracyjne, na rozpoczęcie i zakończenie pobytu dziecka w placówce. Taki układ dnia wynika z podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Dokument ten reguluje formy aktywności i czas ich trwania. Placówka przedszkolna powinna proponować je dziecku, by skutecznie dbać o jego wszechstronny rozwój. Istnieją jednak przedszkola, w których na stałe lub czasowo, na pewien okres, organizowany jest inny układ aktywności w ciągu dnia. Wynika on często z profilu placówki lub przyjętej na dany rok szkolny misji, wizji i związanych z nimi celów. Jak dalekie powinny być modyfikacje ustawowego rozkładu aktywności w ciągu dnia? Czy są one w ogóle możliwe? A jeśli tak, to w jaki sposób wprowadzone zmiany spełniają potrzeby najmłodszych?

Odgórne wytyczne

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego obowiązująca każdą placówkę przedszkolną zakłada, że w ciągu dnia w przedszkolu należy zapewnić dzieciom aktywności, które mają realizować cele opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Dziecko w placówce powinno zatem nie tylko uczyć się, ale również odpoczywać i być pod opieką uwzględniającą pielęgnację, czynności samoobsługowe oraz spożywanie posiłków. Wytyczne dotyczące projektowania dnia aktywności podają w procentach, ile konkretnie czasu należy przeznaczyć na daną aktywność.

W podstawie programowej nie wyznaczono w sposób sztywny rozkładu dnia przedszkolnego. Wskazano natomiast na pewne istotne dla rozwoju dziecka stałe punkty, które powinny znaleźć się w repertuarze proponowanych mu aktywności. Dla części placówek podstawa jest trudnością, którą traktują jak narzucony, sztywny schemat działania. Istnieją jednak przedszkola, w których program dydaktyczny jest zgodny z obszarami zatwierdzonymi w podstawie programowej, a jednocześnie stanowi interesującą alternatywę dla typowego rozkładu dnia przedszkolnego.

Potrzeby dzieci – co być musi, a co można zmienić?

Gdyby przełożyć założenia podstawy programowej na psychologiczne potrzeby dzieci, brzmiałyby one zupełnie inaczej:

1. Potrzeba zabawy