STAN PRAWNY NA 20 PAŹDZIERNIKA 2025
Dyrektor przedszkola może nawiązać współpracę z wolontariuszem w celu urozmaicenia oferty opiekuńczej i wychowawczej placówki. Takie rozwiązanie niesie wiele korzyści dla wychowanków przedszkola, jego pracowników oraz samych wolontariuszy, którzy zdobywają cenne doświadczenie i pomagają innym.
Dzięki obecności wolontariuszy dzieci przebywają w towarzystwie osób spoza stałego grona rówieśników i nauczycieli. Natomiast pracownicy przedszkola zyskują osoby pomagające im w codziennych obowiązkach, sami mogą także nauczyć się od nich czegoś nowego. Mimo niezaprzeczalnych zalet dyrektor przedszkola może mieć pewne obawy przed rozpoczęciem takiej współpracy, dotyczące głównie regulacji prawnych czy konieczności wprowadzenia wolontariusza w środowisko przedszkolne.
Kto może zostać wolontariuszem?
Podstawowe zasady funkcjonowania wolontariatu zostały określone w Ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która w art. 1 ust. 2 reguluje warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy oraz korzystania z nich. Definicja wolontariusza znajduje się w art. 2 pkt 3 tego aktu. Jest nim osoba fizyczna, która ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie. Definicja ta pomimo lapidarności zawiera wiele istotnych informacji. Przez osobę fizyczną należy rozumieć każdego człowieka, niezależnie od wieku, zdolności do czynności prawnych i jego obywatelstwa. Wolontariuszem może zostać także osoba niepełnoletnia – za zgodą rodziców/opiekunów prawnych – z niepełnosprawnością czy będąca obcokrajowcem. Wolontariuszem nie może zostać osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej – mogą one z kolei prowadzić działalność pożytku publicznego, korzystając z pomocy wolontariuszy.
Cechy wolontariatu
Wolontariat może być wykonywany tylko ochotniczo i dobrowolnie. Nie powinno zatem dochodzić do sytuacji, w której pracownicy zakładu pracy otrzymują służbowe polecenie pomagania pobliskiemu przedszkolu po godzinach pracy. Zmuszania uczniów przez dyrektora szkoły do udzielania pomocy przedszkolu nie należy postrzegać jako wolontariat. Oczywiście, pracodawca/dyrektor może namawiać pracowników/uczniów do podejmowania się wolontariatu, ale ewentualna odmowa nie powinna wiązać się z odpowiedzialnością dyscyplinarną lub porządkową. Ostatni element charakterystyczny dla wolontariatu stanowi wykonywanie świadczeń przez wolontariusza bez wynagrodzenia.
Ważne! Wypłacenie wolontariuszowi wynagrodzenia wyłącza wykonywanie obowiązków na podstawie Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie i może zostać uznane za zatrudnianie pracownika na podstawie umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej.
Jakie zadania może wykonywać wolontariusz?
Wolontariusz powinien wykonywać obowiązki określone w przepisach prawa, w tym zwłaszcza w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zadania, o których mowa, wskazane są też w przepisach prawa oświatowego. Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 9 Prawa oświatowego do zadań dyrektora należy m.in. stwarzanie w przedszkolu takich warunków dla wolontariuszy, aby współpraca prowadziła do poszerzania i wzbogacania form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej placówki. Z kolei według art. 109 ust. 5 Prawa oświatowego wybrane podstawowe formy działalności dydaktyczno-wychowawczej przedszkola mogą być prowadzone z udziałem wolontariuszy. Mowa tu o zajęciach:
- rewalidacyjnych dla uczniów z niepełnosprawnościami,
