OPUBLIKOWANO: WRZESIEŃ 2014
A gdybyśmy inaczej zaplanowali dzień? – projektowanie dnia aktywności w przedszkolu, część II
Opracowała: Izabela Czaja-Antoszek, psycholog dziecięcy, pedagog, arteterapeuta, animator dramy i technik teatralnych, instruktor metod rozwoju ruchowego dziecka, założycielka grupy edukacyjnej Ideownia oraz stowarzyszenia psychologów i pedagogów Eksperto Centrum Specjalistów Rozwoju, prowadzi gabinet psychologiczny Pracownia Psychologiczna Razem; oraz Ewelina Musiał, psycholog i pedagog, instruktor terapii zajęciowej osób niepełnosprawnych intelektualnie, interesuje się terapią przez zabawę i bajkoterapią
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.).
W przedszkolny rozkład dnia wpisane są najczęściej trzy posiłki, zajęcia dydaktyczne, spacer, odpoczynek oraz zabawy krótkie, integracyjne na rozpoczęcie i zakończenie pobytu dziecka w placówce. Taki układ dnia wynika z podstawy programowej. Podstawa reguluje formy aktywności i czas ich trwania. Placówka przedszkolna powinna proponować je dziecku, po to by skutecznie zadbać o jego wszechstronny rozwój. Istnieją jednak przedszkola, w których na stałe lub czasowo na wybrany okres organizowany jest inny układ aktywności w ciągu dnia. Wynika on często z profilu przedszkola lub przyjętej na dany rok edukacyjny misji, wizji i związanych z nimi celów. Jak dalekie powinny być modyfikacje ustawowego rozkładu aktywności w ciągu dnia? Czy są one w ogóle możliwe? Jeśli tak, to w jaki sposób te zmiany spełniają potrzeby najmłodszych?
Odgórne wytyczne
Dla przypomnienia podstawa programowa obowiązująca każdą placówkę edukacyjną zakłada, że w ciągu dnia przedszkolnego należy zapewnić dzieciom aktywności, które mają realizować cele opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Dziecko w przedszkolu powinno zatem nie tylko uczyć się, ale również odpoczywać i być pod opieką uwzględniającą pielęgnację, czynności samoobsługowe oraz spożywanie posiłków. Wytyczne dotyczące projektowania dnia aktywności są ujęte w konkretnych obszarach procentowych.
W podstawie programowej nie wyznaczono w sposób sztywny rozkładu dnia przedszkolnego. Wskazano natomiast na pewne istotne dla rozwoju dziecka stałe punkty, które powinny się znaleźć w repertuarze proponowanych mu aktywności. Dla części placówek podstawa jest trudnością, którą traktują jak narzucony, sztywny schemat działania. Istnieją jednak przedszkola, w których program dydaktyczny jest zgodny z obszarami zatwierdzonymi w podstawie programowej, a jednocześnie stanowi interesującą alternatywę dla typowego rozkładu dnia przedszkolnego.
Potrzeby dzieci – co być musi, a co można zmienić?
Gdyby przełożyć założenia podstawy programowej na psychologiczne potrzeby dzieci, brzmiałyby one zupełnie inaczej:
