Opublikowano: sierpień 2014
Zmiany w podstawie programowej wychowania przedszkolnego
Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2014 r. poz. 803),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 263),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1207 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz.U. z 2009 r. Nr 200 poz. 1537 ze zm.).
Nowelizacja dotycząca wprowadzenia obowiązkowej nauki języka nowożytnego w przedszkolach wejdzie w życie już 1 września 2014 r. Przepisy przejściowe przewidują jednak obowiązkowe nauczanie języka obcego dopiero od roku szkolnego 2015/2016.
Znajomość co najmniej jednego języka obcego jest dziś czymś niemal oczywistym. W efekcie do nauki przystępują coraz młodsze dzieci, w myśl zasady, że im wcześniej zostanie ona rozpoczęta, tym lepiej.
Przedszkola oferują obecnie zajęcia z języków obcych w ramach zajęć dodatkowych bądź też dodatkowo płatnych, wykraczających poza ofertę statutową placówek. Zgodnie z danymi SIO jedynie ok. 34 proc. przedszkolaków uczy się języka obcego, a ok. 94 proc. z nich uczy się języka angielskiego. Oznacza to, że nie wszystkie dzieci mają możliwość chociażby wstępnego zapoznania się z językiem obcym przed rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej – co może skutkować tzw. gorszym startem w przyszłość w porównaniu z ich rówieśnikami.
Zakres zmian
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół wprowadza nowe brzmienie załącznika nr 1, regulującego zakres przedszkolnej podstawy programowej. Z jego nazwy usunięto odniesienie do oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, ponieważ od 1 września 2016 r. będą one przekształcone w przedszkola wchodzące w skład zespołów szkolno-przedszkolnych. Do tego czasu jednak przepisy przejściowe (§ 3 Rozporządzenia zmieniającego) zakładają stosowanie do oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych podstawy programowej w nowym kształcie.
Dodatkowo, zgodnie z nowo dodanym § 2a (obowiązującym od 1 września 2014 r.), podstawę programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego należy stosować także do prowadzenia wychowania przedszkolnego w ośrodkach umożliwiających dzieciom z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego.
Zmieniony wstęp załącznika określającego cele wychowania przedszkolnego zachował dotychczasowe brzmienie, ale został uzupełniony o dwa nowe punkty (11 i 12). Do celów wychowania przedszkolnego będzie należeć także: „przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym poprzez rozbudzanie ich świadomości językowej i wrażliwości kulturowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych na dalszych etapach edukacyjnych, a w przypadku dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym – rozwijanie świadomości istnienia odmienności językowej i kulturowej” (pkt 11), a „w przedszkolach umożliwiających dzieciom należącym do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, o których mowa w Ustawie z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz.U. z 2005 r. Nr 17 poz. 141 ze zm.), podtrzymywanie i rozwijanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej – przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem mniejszości narodowej lub etnicznej lub językiem regionalnym poprzez rozbudzanie ich świadomości narodowej, etnicznej i językowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego na dalszych etapach edukacyjnych” (pkt 12).
