Opublikowano: 25 września 2015

Sprawozdawczość i kontrola wykorzystania środków z Programu „MALUCH – edycja 2015”

Opracowała: Diana Kaczorek, prawnik, legislator, pracownik administracji publicznej

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.),
• Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457 ze zm.),
• Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz.U. z 2011 r. Nr 185 poz. 1092),
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.),
• Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168 ze zm.).

W tegorocznej edycji Programu „MALUCH” w module 3 zakwalifikowano do dofinansowania 1130 instytucji opieki nad małymi dziećmi, w których zaoferowano opiekę dla 20 570 dzieci. Jednocześnie podwyższono kwotę przeznaczoną na dotacje z 50 mln zł do 50 142 930 zł ze środków finansowych niewykorzystanych w module 4 i przyjęto wysokość dotacji, która przeznaczona jest na obniżkę miesięcznej opłaty rodziców za jedno dziecko objęte opieką, wynoszącą maksymalnie 244 zł. Elementem, na który beneficjent dotacji na etapie dzisiejszego wykonywania umowy powinien zwrócić szczególną uwagę, jest sposób rozliczenia udzielonej dotacji, w tym obowiązki sprawozdawcze, oraz tryb kontroli wykonywania zadania, zwłaszcza prawa i obowiązki wojewody prowadzącego kontrolę oraz prawa i obowiązki kontrolowanego beneficjenta dotacji. Tym dwóm kwestiom jest poświęcony niniejszy artykuł.

Sposób rozliczenia oraz tryb kontroli dotacji jako istotne elementy umowy dotacyjnej

Ludmiła Lipiec-Warzecha w komentarzu do Ustawy o finansach publicznych (Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2011) zwraca uwagę, że dotacja definiowana jest m.in. jako rodzaj wydatku budżetowego określanego jednostronnie przez podmiot dotujący, nieodpłatnego i bezzwrotnego, stanowiącego pomoc publiczną. Jej cechą jest szczególny sposób rozliczania pochodzących z niej środków, będący podstawowym elementem umowy dotacyjnej zawartej pomiędzy organem dotującym a beneficjentem dotacji. Naturalną konsekwencją udzielenia przez organ administracji publicznej nieodpłatnej, bezzwrotnej pomocy finansowej jest potrzeba sprawowania kontroli nad sposobem wydatkowania środków publicznych przez podmiot, który je otrzymał. Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 przewiduje, że termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji, w tym zasady rozliczania w przypadku skrócenia okresu funkcjonowania instytucji lub dofinansowanych miejsc opieki, oraz tryb kontroli wykonania zadania powinna określać umowa zawarta z beneficjentem dotacji (art. 62 ust. 6 pkt 5 i 7).

Założenia Programu „MALUCH – edycja 2015” źródłem informacji o obowiązkach przyszłych beneficjentów

Już na etapie ogłoszenia Resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 „MALUCH – edycja 2015” podmioty zainteresowane udziałem w otwartym konkursie ofert na realizację zadań w ramach tego programu zostały poinformowane o obowiązkach, jakie będą na nich ciążyły jako beneficjentach dotacji. W pkt 8 programu „MALUCH – edycja 2015” określono zadania podmiotów uczestniczących w realizacji programu. Zalicza się do nich:

• realizację zadania zgodnie z zawartą umową,
• rozliczenie dotacji,
• zapewnienie minimalnego okresu funkcjonowania miejsc dofinansowanych z programu, zgodnie z programem i zawartą umową,
• rozliczenie z wojewodą otrzymanej dotacji,
• poddanie się kontroli zgodnie z umową w sprawie udzielenia dotacji, zawartą z wojewodą,
• przedstawienie na żądanie wojewody wyjaśnień, informacji i dokumentów dotyczących realizacji zadania podlegającego dofinansowaniu.

Z kolei do zadań wojewody zaliczono m.in.:

• przekazanie środków beneficjentom,
• analizę sprawozdań z realizacji programu,
• rozliczenie dotacji,
• kontrolę i nadzór nad realizacją programu w województwie,
• monitorowanie ciągłości realizacji zadań finansowanych z Programu „MALUCH – edycja 2015”.

Odpowiedź zawarta w umowie