STAN PRAWNY NA 28 LIPCA 2025
Niejednokrotnie nauczyciele wychowania przedszkolnego obserwują, że potrzeby socjalne wychowanka nie są realizowane przez rodziców z powodu niskich dochodów. Zdarza się również, że nagłe zdarzenie, sytuacja kryzysowa rodziny, na tyle uszczupla zasoby materialne, że rodzina wymaga wsparcia, bez którego nie pokona trudności.
Rola przedszkola w udzieleniu wsparcia finansowego dziecku
Przedszkole nie posiada możliwości samodzielnego wsparcia materialnego dziecka i jego rodziny. Może jednak zwrócić się z prośbą o wsparcie do Ośrodka Pomocy Społecznej odpowiedniego dla miejsca zamieszkania dziecka. Dyrektor placówki, w porozumieniu z radą pedagogiczną oraz rodzicami dziecka, kieruje odpowiednie pismo do kierownika ośrodka pomocy społecznej odpowiedniego dla miejsca zamieszkania dziecka. Pismo powinno być umotywowane informacjami, które wskazują na trudną sytuację dziecka i jego rodziny. Kierownik ośrodka przekazuje wniosek pracownikowi socjalnemu, w którego rejonie zamieszkuje dziecko.
Wywiad środowiskowy
Zgodnie z art. 107 ust. 1 Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej u osób i rodzin korzystających lub ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej przeprowadza się wywiad środowiskowy w celu określenia ich sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej. Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza pracownik socjalny (lub kurator sądowy, jeżeli sprawa ma charakter opiekuńczy). Warto dodać, że może on przeprowadzać go także na potrzeby jednostki organizacyjnej pomocy społecznej z terenu innej gminy – art. 107 ust. 3 ww. ustawy. W przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny oraz zmiany danych zawartych w wywiadzie, sporządza się jego aktualizację. Jeżeli osoby korzystają ze stałych form pomocy, uaktualnienie – mimo braku zmiany danych – sporządza się nie rzadziej niż co sześć miesięcy. W celu uzyskania pełnego obrazu sytuacji dziecka i jego rodziny, np. w związku z podejrzeniem marnotrawienia środków pochodzących z zapomóg, pracownik socjalny może zwrócić się do dyrektora przedszkola o udzielenie informacji na temat wychowanka oraz jego rodziny. Informacji takich nie można udzielać przez telefon, lecz bezpośrednio i w zgodzie z prawdą.
Brak zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego
Stosownie do art. 107 ust. 4a Ustawy o pomocy społecznej w sytuacji, gdy osoba lub rodzina ubiegająca się o świadczenia z pomocy społecznej nie wyraża zgody na przeprowadzenie wywiadu lub na jego aktualizację, istnieje podstawa do:
- odmowy przyznania świadczenia,
- uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub
- wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
Pracownik socjalny przeprowadzający wywiad może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Odmowa złożenia oświadczenia stanowi powód do wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia.
Jeżeli rodzic odmawia rodzinnego wywiadu środowiskowego, a sytuacja dziecka nie ulega poprawie (dziecko jest zaniedbane, niedożywione, ubrane nieadekwatnie do pory roku), kierownik w porozumieniu z radą pedagogiczną kieruje odpowiednie pismo do sądu rejonowego (wydział rodzinny i nieletnich), z prośbą o wgląd w trudną sytuację rodziny dziecka. Jeżeli sytuacja zagraża bezpieczeństwu dziecka, jego zdrowiu bądź życiu, dyrektor przedszkola wniosek taki na piśmie kieruje bezpośrednio na policję.
Dokumenty poświadczające sytuację osoby/rodzin – kryterium dochodowe
Ważnym elementem uzyskania wsparcia materialnego jest kryterium dochodowe, od którego zależy wysokość otrzymanej zapomogi. Jest nim posiadany średni dochód na osobę w prowadzonym przez rodziców dziecka gospodarstwie. Próg ustalany jest corocznie przez Radę Ministrów i w roku 2025 wynosi:
- dla osoby samotnie gospodarującej – 1010 zł,
- dla osoby w rodzinie – 823 zł,
- 459 zł – kwota dochodu z 1 ha przeliczeniowego.
